Bazar dəyəri

Bazar dəyəri — sövdələşmənin tərəfləri ağlabatan hərəkət etdikdə, bütün lazımi məlumatlara malik olduqda və hər hansı əhəmiyyətli əməliyyatın qiymətinə təsir göstərmədikdə, rəqabət şəraitində sərbəst bazarda mal və ya xidmətin satıla biləcəyi ən çox ehtimal olunan qiymət, nə vaxtdır:

• əqd tərəflərindən biri qiymətləndirmə obyektini özgəninkiləşdirməyə, digər tərəf isə icranı qəbul etməyə borclu deyildir.
• əqd tərəfləri əqdin predmetini yaxşı bilirlər və hər biri öz mənafeyinə uyğun hərəkət edir;
• qiymətləndirmə obyekti oxşar qiymətləndirmə obyektləri üçün xarakterik olan kütləvi təklif vasitəsilə açıq bazarda təqdim edilir;
• əqdin qiyməti qiymətləndirmə obyekti üçün ağlabatan mükafatdır və hər iki tərəfdən əqd iştirakçılarına münasibətdə əqdin bağlanmasına məcbur edilməmişdir;
• qiymətləndirmə obyekti üzrə ödəniş nağd şəkildə nəzərdə tutulur.

Qiymətləndirmə fəaliyyətini tənzimləyən qanunvericilik aşağıdakı dəyər növlərini müəyyən edir:

• bazar qiyməti;
• investisiya dəyəri;
• ləğvetmə dəyəri;
• kadastr dəyəri.

Bazar dəyəri qiymətləndirici tərəfindən, xüsusən də aşağıdakı hallarda müəyyən edilir:

• əmlak dövlət ehtiyacları üçün götürüldükdə;
• səhmdarların ümumi yığıncağının qərarı ilə və ya cəmiyyətin direktorlar şurasının (müşahidə şurasının) qərarı ilə cəmiyyət tərəfindən alınmış cəmiyyətin yerləşdirilmiş səhmlərinin dəyəri müəyyən edilərkən;
• girov predmetinin dəyəri müəyyən edilərkən, o cümlədən ipoteka olduqda;
• nizamnamə (pay) kapitalına qeyri-pul töhfələrinin dəyəri müəyyən edilərkən;
• iflas proseduru zamanı borclunun əmlakının dəyəri müəyyən edildikdə;
• əvəzsiz alınan əmlakın dəyəri müəyyən edilərkən.