Bell X-1
Bell X-1, orijinal adı ilə XS-1, National Advisory Committee for Aeronautics (NACA) ilə ABŞ HHQ (USAF) arasında ortaq supersonik tədqiqat layihəsi və bu layihə çərçivəsində səs sürətini keçmiş ilk pilotlu təyyarə. Əsasən gizli saxlanılan X seriyalı təyyarələrin birincisidir. İkinci Dünya müharibəsi zamanı Hitler Almaniyasının müharibənin sonuna doğru reaktiv mühərrikli hərbi təyyarələr yaratması cəhdləri həmin illərin texnoloji rəqabəti olan hava sürəti üçün ilham mənbəyi olmuşdur. Müharibədən sonra bütün dövlətlər klassik daxili yanma mühərriklərinin təyyarələrdə istifadə edilməsinin daha mümkün olmadığını anlamışdılar. Bu səbəbdən də ABŞ səsdən sürətindən yuxarı sürətlərə çıxışın mümkünlüyünü yoxlamaq məqsədilə X-1 layihəsinə start verdi. X-1 tam mənada bir təyyarə deyildi. Çünki yerdən havalanmırdı. X-1 ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus olan təyyarə vasitəsilə göyə qaldırılmış və boşluğa atılmışdır. Bir müddət sonra test pilotu raketi işə salmış və sınaq başlamışdır. Əgər sınaq uğursuz olsaydı, pilot pilot kabinəsindən çıxa bilməyəcəkdi (çünki onu oradan çıxarda biləcək çıxartma sistemi yox idi) və öləcəkdi.
| Bell X-1 | |
|---|---|
| Bell X-1 | |
 | |
| Tipi | Aviasiya kəşfiyyatı üsulu[d] |
| İstehsalçı | Bell Aircraft |
| İlk uçuş | 19 yanvar 1946[1] |
| İstismarçılar | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Lakin X-1 səs sürətini problemsiz keçmiş və süzərək eniş etmişdir. Təyyarənin pilotu səs sürətinə çatarkən təyyarənin sanki parçalanacaqmış kimi titrədiyini, səs sürətini keçdikdən sonra isə təyyarənin kosmosdaymış kimi özünü boşluqda hiss etdiyini bildirmişdir. Beləliklə ABŞ səs sürətini keçməyin mümkünlüyünü sübut etmiş və bunu uğurla etmiş ilk dövlət kimi adını tarixə əbədi salmışdır.
