Beynəlxalq idman

Beynəlxalq idman — İdmanda ın azı iki ölkənin təmsil olunduğu arenadır . Ən məşhur beynəlxalq idman nümunəsi Olimpiya Oyunlarıdır. Digər nümunələrə FIFA Dünya Kuboku və Paralimpiya Oyunları daxildir. ABŞ və Kanada arasında keçirilən kriket matçı hər hansı bir idman növündə oynanan ilk beynəlxalq matçdır. Müasir beynəlxalq idman tədbirləri böyük bir biznesdir . Çünki burdakı dünya ölkələri bir–birinə siyasi , iqtisadi , mədəni və digər aspektlərdən təsir göstə bilir .

Əvvəlcə Olimpiya Oyunlarinın tarixinə nəzər salaq . Qədim Olimpiya Oyunları Qədim Yunanıstandan olan bir neçə şəhər-dövlət və krallıq nümayəndələri arasında keçirilən və əsasən atletika, həm də döyüş və maşın yarışlarını əhatə edən bir sıra yarışlar idi. Olimpiya oyunları zamanı iştirakçı şəhər dövlətləri arasında bütün mübarizələr oyunlar başa çatana qədər təxirə salındı.^[1] Olimpiadanın mənşəyi sirr və əfsanə ilə örtülmüşdür. ^[2] 19-cu əsrdə Olimpiya Oyunları məşhur qlobal tədbirə çevrildi.

Norveç və İsveç komandaları arasında ilk beynəlxalq yarış 1932-ci ildə Norveçdə keçirildi. Müharibə üçün fasilədən başqa, Nordic yarışları əvvəlcə Finlandiya, Norveç və İsveç arasında davam etdi, daha sonra Danimarka da qoşuldu. 1946-cı ildə Nordic Əməkdaşlıq Təşkilatı (NORD) yaradıldı.

ABŞ və Kanada arasında keçirilən kriket matçı hər hansı bir idman növündə oynanan ilk beynəlxalq matçdır. Müasir beynəlxalq idman tədbirləri dünya ölkələrinin siyasi, iqtisadi və digər mədəni aspektlərinə təsir göstərməklə yanaşı, böyük biznesdir . Eramızdan əvvəl 776-cı ildə keçirilən ilk Olimpiya Oyunları ilə (buraya piyada və araba yarışları, güləş, tullanma, disk və nizə atma kimi hadisələr daxildir)

İdman tədbirləri beynəlxalq əlaqələrin yaxşı saxlanmasında mühüm rol oynayır . İdman tədbirləri dünya sülhünü təşviq etmək üçün istifadə edilə bilər.Beynəlxalq idman tədbirləri beynəlxalq münasibətlərə və dünyada sülhə mühüm töhfə verir . ^[3]

Bəzi iqtisadçılar Olimpiya Oyunlarına ev sahibliyi etməyin iqtisadi faydalarına şübhə ilə yanaşsalar da, belə “meqa-tədbirlərin” çox vaxt böyük xərclərə malik olduğunu vurğulasalar da, olimpiadaya ev sahibliyi etmək (və ya hətta ona təklif vermək) ev sahibi və ya namizəd kimi, ev sahibi ölkənin ixracını artırır. Ölkə Oyunlara ev sahibliyi etmək üçün müraciət edərkən ticarətin açıqlığı haqqında siqnal göndərir. ^[4] Olimpiadaya ev sahibliyi etmək şəhərlərə yerli korporasiyalara yerli qeyri-kommersiya sektoruna və vətəndaş cəmiyyətinə fayda gətirəcək şəkildə təsir imkanları yarada bilər. ^[5] Oyunlar həmçinin ev sahibi icmalara əhəmiyyətli mənfi təsir göstərmişdir; məsələn, Mənzil Hüquqları və Evdən Çıxış üzrə Mərkəz bildirir ki, Olimpiadalar iyirmi il ərzində iki milyondan çox insanı köçkün vəziyyətinə salıb, çox vaxt qeyri-mütənasib şəkildə imkansız qruplara təsir edib.^[6] Qloballaşma idmanda beynəlxalq rəqabəti daim artırdı. Məsələn, FIFA Dünya Kuboku dünyanın ən çox baxılan idman hadisəsidir; Cənubi Afrikada keçirilən 2010 FIFA Dünya Kubokunun final matçını təqribən 700 milyon insan izlədi. ^[7]

Olimpiya Oyunları da qloballaşmaya məruz qalıb. Müasir dövrün ilk Olimpiya Oyunları 1896-cı ildə keçirildi, yalnız 9 idman növü və 241 idmançı, ancaq kişilər iştirak edirdi. Qadınların yeri qadınların cəmiyyətdəki mövqeyini təmsil edir və ilk olimpiadadan 1900 qadın iştirak edib, lakin qeyri-rəsmi. Məhz 1920-ci ildə ilk qadınlar rəsmi olaraq Olimpiya Oyunlarının bir hissəsi oldular.

Birinci Olimpiadadan sonra hər bir olimpiadanın ev sahibliyində iştirak edən idmançıların sayı əhəmiyyətli dərəcədə artır:

1896-cı ildə keçirilən ilk Olimpiya oyunlarında 14 ölkə 43 yarış üzrə 241 idmançı ilə təmsil olundu; 1960-cı il Roma Olimpiya Oyunları 150 müxtəlif yarışda yarışan 5338 idmançı üçün 83 ölkəni qruplaşdırdı; London 2012-də ümumilikdə 302 yarışda 10568 idmançını təmsil edən 204 ölkə iştirak edirdi.