Bihuşedici dovşandodaq


Bihuşedici dovşandodaq (lat. Lagochilus inebrians)[1] - dovşandodaq cinsinə aid bitki növü.[2]

Bihuşedici dovşandodaq
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptophyta
Klad:
Embryophytes
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Eudicots
Klad:
Core eudicots
Klad:
Superasterids
Klad:
Asterids
Klad:
Lamiids
Dəstə:
Dalamazçiçəklilər
Fəsilə:
Dalamazkimilər
Yarımfəsilə:
Lamioideae
Cins:
Dovşandodaq
???:
Bihuşedici dovşandodaq
Beynəlxalq elmi adı
  • Lagochilus inebrians Bunge

Botaniki xarakteristikası:[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çoxşaxəli yarımkol bitkisi olub, gövdəsinin hündürlüyü 20-50 sm-dir.  Oduncaq gövdəli, sadə və ya budaqlanan, yuxarı hissəsi sıx yarpaqlı, aşağı hissəsi parlaq ağ gövdəlidir. Yarpaqlarının üzəri tükcüklərlə örtülü olub, geniş yumurtavaridir. Əsası pazşəkilli, 3-5 bölümlü, geniş yumurtavari bütövkənarlı və ya dişcikli-kənarlıdır. Aşağı yarpaqlarının uzunluğu 1,5-2 sm, yuxarısı 2,5 mm-dir. Çiçəyi oturaq, kasayarpağı möhkəm, horizontal, üçtərəfli-bizəbənzər olub, tüklüdür. Kasacığı uzunsov-zəngşəkilli, geniş qıfabənzərdir. Tacı ağ və ya solğun - çəhrayı olmaqla qəhvəyi damarlanmışdır.

Quru yerlərdə, çınqıllı yamaslarda, quru yovşanlı-taxıllı, yovşanlı-müxtəlifotlu öndağlıq bozqırlarda bitir.

Bitki çiçəkləyən zaman toplanılmalıdır. Xammalın müəyyən ərazilərdən toplanılması 2-3 ildən bir həyata keçirilir.

Toplanılmış xammal hava dəyişilən kölgə yerlərdə və ya 45-500C temperaturda ventilyasiya şəraitində quruducu şkafda dərhal qurudulmalıdır.

Xammal kimi bitkinin çiçək, yarpaq, nazik gövdəsi götürülür. Zəif iyli, acı dadlıdır.

Quru ventilyasiyalı yerlərdə (stellayda) saxlanılalıdır. Saxlama müddəti 3 ildir. [3]

Tərkibi və təsiri:[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xammalın tərkibində laqoxilin spirti, efir yağı, aşı maddələri (10-14%), üzvi turşu, karotin, filloxinon, askorbin turşusu və s. vardır.

Qanaxma vəhemorragik diatezlərdə dərmandır. Tərkibində laqoxilin spirti, efir yağı, aşı maddələri (10-14%), üzvi turşular, karotin, filloxinon, askorbin turşusu və karatinoidlər vardır.

Maye və sulu ekstraktı hemorragik diatez, burun və digər qanaxmalarda  tətbiq edilir.[4]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  2. ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
  3. ↑ S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
  4. ↑ S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
 Bitki ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.