Birinci Nügədi kənd məscidi

Birinci Nügədi kənd məscidiAzərbaycan Respublikasının Quba rayonunun Birinci Nügədi kəndində yerləşən XIX əsrə aid məscid[1].

Birinci Nügədi kənd məscidi
Məscidin minarəsi
Xəritə
41°19′28″ şm. e. 48°33′41″ ş. u.HGYO
Ölkə  Azərbaycan
Şəhər Birinci Nügədi, Quba
Yerləşir Birinci Nügədi kənd yolu
Tikilmə tarixi XIX əsr
Vəziyyəti qəzalı
İstinad nöm.4622
KateqoriyaMəscid
ƏhəmiyyətiYerli əhəmiyyətli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Birinci Nügədi kənd məscidi XIX əsrin əvvəllərində kənd sakinləri tərəfindən tikdirilmişdir. Məscid çiy kərpicdən, minarə isə 15 m hündürlükdə qırmızı kərpicdən inşa olunub. Minarə məsciddən təxminən 10-13 il əvvəl tikilib. İlk dəfə minarə məscid ilə eyni vaxtda tikilib. Amma sonradan tikilən məscidin kiçik olduğu görülüb və o sökülərək yerində hazırkı məscid tikilib[2].

Minarənin üzərindəki daş lövhədə bu kəlmələr yazılıb[3]:

" Bu minarə Hicri-qəməri təqvim ilə 1316-cı ildə Rəcəb ayında tikilib". Daş lövhənin aşağı hissəsində isə belə qeyd olunub: "Əzaya qalmadan namaza tələs, ölmədən əvvəl də tövbəyə tələs. Bu minarə şərif Hacə-Hacı-Muhamməd tərəfindən tikilib. "

Minarənin sol tərəfindəki başqa bir daş lövhədə isə belə yazılıb[3]:

" Bu məscid Molla Zəki Solban oğlu tərəfindən tikilib. "

Sovet işğalından sonra 1930-cu ildə məsciddən kinoklub, idman zalı və anbar kimi istifadə ediblər. Ətrafındakı hücrələr isə uşaq bağçasına verilmişdir. Anbar kimi fəaliyyət göstərən vaxt məscidin taxta döşəmələri sökülüb atılıb və üzlük daşlarla əvəz edilib. Məscidin dam örtüyü eroziyaya uğradığı üçün, 1986–cı ildə təmir olunub. Dam örtüyü dəyişdirilib, xarici fasadları yenilənib. Lakin içəri tərəfi təmir olunmayıb. Azərbaycan müstəqillik əldə edəndən sonra məscidin fəaliyyəti bərpa edilib. Lakin hazırda məscid qəzalı vəziyyətdədir[2].

Məscidin dini icması Dövlət Komitəsindən qeydiyyatdan keçərək fəaliyyət göstərir.[4]

  1. "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında" (az.). e-qanun.az. 2 avqust 2001. 8 dekabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2021.
  2. 1 2 Leyla Abdullayeva. "Qubadakı "Allahın evi" təhlükəli vəziyyətdədir" (az.). sputnik.az. 8 avqust 2017. 31 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2021.
  3. 1 2 Leyla Abdullayeva. "Qubanın görməli yerləri: Nügədinin fəxri olan 120 illik tarixi yadigar" (az.). sputnik.az. 16 fevral 2019. 2021-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2021.
  4. "Quba rayonu, I Nügədi kənd məscidi" (az.). Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi. 15 avqust 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2021.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]