Butan–Pakistan münasibətləri

Butan–Pakistan münasibətləri — Butan və Pakistan arasındakı ikitərəfli diplomatik münasibətlər. 2004-cü ildən etibarən münasibətlər fəal inkişaf etməyə başlamışdır. Lakin səfirliklər hələ də açılmayıb. Hər iki ölkə Cənubi Asiya Regional Əməkdaşlıq Assosiasiyasının (SAARK) və BMT-nin üzvüdür. Butan və Pakistan Himalay dövlətləridir və ikisinin ümumi iri iki qonşusu vardır: Çin və Hindistan. Butan Hindistanla sıx əlaqələrə malikdir və Hindistan-Pakistan münasibətləri ənənəvi olaraq gərgin olduğundan, Hindistan zaman-zaman Pakistanın Butan ilə əməkdaşlığından şübhələnir[1].

Butan–Pakistan münasibətləri
Butan və Pakistan
 Butan  Pakistan

Tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Butan və Pakistan əsrlər boyu münasibətlər saxlamışdır [2]. 1971-ci ildə Butan Şərqi Pakistanın Pakistandan müstəqil Banqladeş dövləti olaraq ayrılmasını tanıyan ilk ölkələrdən biri olmuşdur[3][4][5].

Təqaüdlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Pakistan xüsusilə tibb və texnologiya sahəsində butanlı tələbələrə təqaüdlər təklif edir[6].

Ticarət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Pakistandan Butana ixrac: pambıq iplik, toxuculuq məhsulları, pambıq parçalar, idman malları və dəri. Butanın Pakistana ixracı: rezin, bitki yağı, mantar və kimyəvi maddələr. İki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlıq minimaldır. Buna səbəb Butan ərazisinin yüksək dağlıq zonada yerləşməsi və dənizlərə bir başa çıxışının olmamasındadır[7]. 2008-2009-cu illərdə ölkələr arasında ticarətin həcmi 500 milyon ABŞ dollarını ötmüşdür[8]. 2007 və 2011-ci illəri arasında 11 pakistanlı turist Butanı ziyarət etmişdir[9].

Yüksək səviyyəli görüşlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İki ölkə liderləri arasında SAARK-ın zirvə görüşlərinə əlavə olaraq, müxtəlif beynəlxalq forumlarda müntəzəm olaraq təmaslar keçirilir. 2004-cü ilin yanvarında Butan İslamabadda keçirilən 12-ci SAARK sammitində iştirak etdi. Sammit çərçivəsində Pakistan Prezidenti və Baş naziri Butanın Baş naziri ilə ikitərəfli görüşlər keçirmişdir[10]. 2004-cü ilin noyabrında Pakistanın Baş naziri Şövkət Əziz rəsmi nümayəndə heyəti ilə Butana səfər təşkil edir. Bu Hindistanın mənfi reaksiyasına səbəb olur[1].

2011-ci ilin mart ayında Butan Baş naziri Ciqme Tinley Pakistana bir nümayəndə heyəti ilə səfər etymişdi. Burada Pakistanın Baş naziri Yusuf Reza Gilani ilə üç günlük danışıqlar aparılmışdır. Görüşdə bir sıra ikitərəfli məsələlər, o cümlədən iqtisadi, ticari, investisiya, təhsil və mədəniyyət əlaqələri müzakirə edilmişdir[6][11].

2012-ci ilin iyununda Pakistanın Dövlət naziri Butanın buddist rahiblərindən ibarət bir nümayəndə heyətini səmimi şəkildə qəbul etmişdir.

Diplomatik nümayəndəliklər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkələr səfirlik səviyyəsində diplomatik münasibətlər saxlamırlar. Pakistanın Banqladeşdəki səfirliyi ölkənin maraqlarını o cümlədən Butanda da təmsil edir. 2006-cı ildən bəri Alamgir Başar Xan Babar Pakistanın Banqladeşdəki səfiridir[12][13]. 2012-ci ildən bəri Daşo Bap Kesanq Butanı Pakistanda təmsil edir[2].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Maitra, Ramtanu. "Pakistan's Bhutan gambit worries Delhi". Asia Times Online. 25 November 2004. 2012-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 August 2013.
  2. ↑ 1 2 Arif, Muhammad. "A delegation of Bhutan's Buddhist Monks arrives to visit Pakistan". Nihao-Salam. Pakistan-China Institute. 13 June 2012. 2016-03-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 August 2013.
  3. ↑ "Archived copy". 2013-12-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-12-15.
  4. ↑ "Pakistani Troops Open Major Drive". New York Times. 8 December 1971. 23 July 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 August 2013.
  5. ↑ "Constitution Issued Rahman Resigns". The Altus Times-Democrat. 11 January 1972. 4 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 November 2019.
  6. ↑ 1 2 "Pakistan, Bhutan vow to cement trade, tourism ties". Daily Times. 20 March 2011. 6 August 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 August 2013.
  7. ↑ "Yearbook 2004-2005". Ministry of Foreign Affairs - Government of Pakistan. 2005.[daimi ölü keçid]
  8. ↑ "Bhutan" (PDF). The Federation of Pakistan Chambers of Commerce and Industry. İstifadə tarixi: 6 August 2013.[ölü keçid]
  9. ↑ Statistical Yearbook of Bhutan 2012 (PDF). National Statistics Bureau - Royal Government of Bhutan. 2012. səh. 149. 2017-01-20 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-04.
  10. ↑ "Архивированная копия". 2012-10-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-05.
  11. ↑ "Pakistan and Bhutan vow to boost ties in trade, tourism". Pakwatan. 19 March 2011. 13 July 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 August 2013.
  12. ↑ "Pakistan envoy to Bhutan presents credentials". Bhutan Broadcasting Service text website, Thimphu. 29 January 2006. 3 December 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 August 2013.
  13. ↑ "His Majesty grants audience to Pakistan ambassador". Bhutan Broadcasting Service. 12 December 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 August 2013.