Cubqa
Cubqa — Krasnodar diyarının Tuapse rayonunda şəhər tipli qəsəbə (kurort qəsəbəsi). Cubqa şəhər qəsəbəsinin inzibati mərkəzi.
| Cubqa | |
|---|---|
| rus. Джу́бга | |
 | |
| 44°19′06″ şm. e. 38°41′01″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Region | Krasnodar diyarı |
| Rayon | Tuapsinski rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1864 |
| Mərkəzin hündürlüyü | 14 m |
| Saat qurşağı | UTC+3 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 5.574 nəfər (2021) |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +7 86167 |
| Poçt indeksləri | 352843, 352844 |
|
| |
.svg)
Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qəsəbə Qara dənizin Cubqa körfəzinin sahilində və Cubqa çayının mənsəbində yerləşir. Ərazidə enliyarpaqlı və iynəyarpaqlı meşələr üstünlük edir. Rayon mərkəzindən 52 km şimal-qərbdə — Tuapse şəhəri yerləşir. Krasnodardan Cubqaya Adıgeysk, Qoryaçıy Klyuç və Xrebtovı marşrutu ilə 108 km uzunluğunda avtomobil yolu gəlir.
Cubqa çimərlikləri əsasən qumlu və qumlu-çınqıldır. Burada düşərgələr, avtoturizm bazaları və "Qolubaya buxta", "Qornı vozdux", "İnal" kimi müxtəlif istirahət mərkəzləri fəaliyyət göstərir. Müxtəlif pansionatlar da var.
İqlimi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Cubqa Aralıq dənizi iqlim zonasına daxildir. Yanvar ayının orta temperaturu +3,6 °C, iyul ayının isə 23,2 °C-dir. İllik yağıntıların miqdarı 1042 mm-dir. Yağıntılar əsasən payız-qış aylarında düşür.[1][2]
Etimologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ərazinin yerli əhalisi adıqlar Cubqa və çayın adın (adıq Жьыу́бгъу) kimi tələffüz edirlər.. Ən çox ehtimal edilən versiyaya görə, bu toponim zhybge (adıge zhy — "külək"; ubgun — "yaymaq") sözünə uyğundur. Tərcümədə — "yayılan külək" və ya — "gecə gözəli" deməkdir[3]. Toponimin mənşəyinin şapsuq variantı da var — zhequpdan — "düz yer". Toponimin hər iki tərcüməsi ərazinin coğrafi təsvirinə uyğundur. Çünki Cubqa çayının aşağı axınında vadi genişlənir və düz relyefdə axır.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qəsəbə XIX əsrdə Kiçiq Şapsuqinin əsas mərkəzlərindən biri olmuş.[4] Qafqaz müahribəsindən sonra, 1864-cü ildə Cubqa kəndinin əsası qoyulmuşdur. Əvvəlcə kənd çayın mənsəbindən 2 km aralıda müasir Staniçka mikrorayonunun yerində yerləşirdi.
1904-cü ildə dövlət təhsil müəssisəsi olan kilsə məktəbinin binası tikildi. Yeni məktəb tikildikdən sonra hərbçilərin ixtiyarına verilmiş. Böyük Vətən Müharibəsi illərində xəstəxana kimi istifadə edilmişdir. 1965-ci il iyulun 13-də Cubqa kəndinə kurort kəndi statusu verildi.
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
2021-ci ilin siyahıyaalınmasına görə Cubqada 5574 nəfər yaşayır. 2002-ci ilin məlumatına görə milli tərkib belədir[5]:
- ruslar — 3 505 nəf. (66,8 %),
- ermənilər — 1 138 nəf. (21,7 %),
- ukraynalılar — 225 nəf. (4,3 %),
- digərləri — 378 nəf. (7,2 %).
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "www.weatherbase.com". 2014-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-30.
- ↑ "Джубга". 2021-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-30.
- ↑ Твёрдый А. В. Джубга // Кавказ в именах, названиях, легендах: опыт топонимического словаря. — Краснодар : Платонов И., 2008. — С. 119. — ISBN 978-5-89564-044-9.
- ↑ Твёрдый А. В. Джубга // Кавказ в именах, названиях, легендах: опыт топонимического словаря. — Краснодар : Платонов И., 2008. — С. 119. — ISBN 978-5-89564-044-9.
- ↑ "База данных Всероссийской переписи населения 2002 года". 2014-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-30.