Dəlinmişyaraq oxlivə

Dəlinmişyaraq oxlivə (lat. Smyrnium perfoliatum) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin çətirkimilər fəsiləsinin oxlivə cinsinə aid bitki növü.

Dəlinmişyaraq oxlivə
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Botaniki təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hündürlüyü 80 sm olan ikiillik çılpaq ot bitkisidir. Kökü yumurtaşəkilli və ya şarşəkilli qalınlaşmışdır. Gövdəsi düz, budaqlanmış, tinləri ensiz qanadlıdır. Kökətrafı yarpaqları saplaqlı, ikiqat və ya üçqat üçər-bölümlü yumurtavari; gövdə yarpaqları oturaq, yumurtavari, əsasında ürəkvari; yuxarı yarpaqları tamdır. Çətiri oturaq və ya saplaq üzərində, 6-10 ədəd şüalıdır. Ləçəkləri yaşılımtıl-sarı rənglidir. Sarğı və sarğıcıqları yoxdur. Meyvələri yumurtavari-şarvari, 3 mm uzunluqda, demək olar ki, qara, parlaq, qabırğalarının arası torvari qırışlıdır. Gövdə yarpaqları oturaqdır, yumurtaşəkilli, dərin ürəkşəkilli qaidəsi vardır, üçərdir, üçbölümlüdür, kənarları dəyirmi dişlidir; yuxarı yarpaqları bütövdür, gövdə həcmini artırandır. Qını yoxdur. May-iyun aylarında çiçəkləyir, iyun-iyul aylarında meyvə verir.

Azərbaycanda yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Böyük Qafqazın şərq və qərb hissələrində, Kiçik Qafqazın mərkəzi və cənub hissələrində, Naxçıvnda dağlıq, orta dağ qurşağına qədər yayılmışdır.

Yaşayış mühiti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qaranlıq dağ meşələrində və kolluqlarda rast gəlinir.

Təsərrüfat əhəmiyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ədviyyat kimi istifadə olunur, yağının gözəl ətri vardır.

  1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 262.