Dəmirdağ

Dəmirdağ - türk və altay mifologiyalarında dünya dağı. Temirtav və ya Tömürtav olaraq da deyilir. Göyün 12-ci qatına qədər yüksələr. Bəzən dəmir dirək şəklində görülər. Uluqayın ilə əlaqədardır. Altındağın orta qatı olaraq da düşünülə bilər. Bir başqa anlayışa görə də əslində yer altı, yer üzü və göyü örtən bir dağın aşağıda qalan qisimi mis, ortası dəmir, üst qisimi qızıldır. Bir-birinin davamı şəklində olan mifoloji dağların ən əhəmiyyətli üç dənəsi bu şəkildədir:

  1. Altındağ: Göy üzündedir. Doqquz küləyin kəsişdiyi yerdə başlayır.
  2. Dəmirdağ: Yer üzündedir. Doqquz çayın qovuşduğu yerdədir.
  3. Baqırdağ: Yer altındadır. Doqquz yeraltı dənizinin birləşdiyi yerdədir.

Dəmirdirək[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dəmirdağ bəzən Dəmirdirek (Temirterek, Temirtirek, Timertereg) olaraq da deyilər. Dəmirdirek bir dünya dirəyidir. Göyün 12. qatına qədər yüksələr. Uluqayın ilə əlaqədardır. Terek sözcüyü ağac mənası da daşıyır. Çadırın orta direyine (Bagan/Bağana) benzetilir. Altındirek (Altınqazıx və ya Dəmirqazıx) yəni Qütb Ulduzu ilə də əlaqəlidir.

Etimologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

(Dəm/Dem/Tem) kökündən törəmişdir. Dayanıqlılıq mənası vardır. Dəmir, köhnə çağlardan bəri istifadə edilən, insanlar üçün göydən endiyinə inanılan metaldır.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]