David Tuayev
David Tuayev[1] (15 (28) oktyabr 1902, Alagir rayonu – 3 avqust 1964, Orconikidze) — Osetiyalı dramaturq və yazıçı. Osetiya səhnəsinin qurucusu[2].
| David Tuayev | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 15 (28) oktyabr 1902 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 3 avqust 1964 (61 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | yazıçı |
Bioqrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kasıb bir ailədə anadan olur. Atasını erkən vaxtı itirir. Bir tacir dükanında çatdırıcı işləyir. İbtidai məktəbi bitirdikdən sonra, 1923-cü ildə bitirdiyi Vladiqafqaz fəhlə məktəbinə daxil olur. Elə həmin il Novoçerkassk Politexnik İnstitutunun (indiki Cənubi Rusiya Dövlət Politexnik Universiteti) elektromexanika fakültəsinə daxil olur. 1929-1934-cü illərdə Rostov-na-Donuda elektrik mühəndisi, 1934-cü ildən isə baş mexanik, 1937-ci ildən Sadonsk polimetall filiz mədənlərinin baş energetiki olaraq fəaliyyət göstərir. 1937 -ci ildə Orjonikidzeyə köçür, burada "Selxozelektro" müəssəsində baş mühəndis, sonra bir şəhər elektrik stansiyasında baş mühəndis işləyir. Tuayev elektrik mühəndisliyi sahəsində bir neçə ixtiranın müəllifidir.
Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]
1930-cu illərin sonlarında ədəbi fəaliyyətlə məşğul olmağa başlayır. David Tuayevin bir çox pyesin müəllifidir: "Yetimlərin anası", "Xatirə kompleksləri", "Xalqın adına", "Nart sırdon" və digərləri. Bir çox hekayə, mövzu, süjet və obraz osetin folklorundan götürülmüşdür. Yazıçının bəzi əsərləri rus dilinə tərcümə edilmişdir. Pyesləri ölkənin bir çox teatrlarında səhnələşdirilib. Dramatik istedad özünü ən çox komediya janrında göstərmişdir. Komediyaları obrazların parlaqlığı, səhnə ifası ilə seçilir. David Tuayevin "Nağıl" əsəri uşaqlar üçün və Osetin ədəbiyyatında uşaqlar haqqında yazılmış ilk dram əsəridir.
Əsas mövzular: vətənpərvərlik və xalqın cəsarətli əməyinin tərifi, zərərli qalıqların pislənməsi. Tuayev əsasən Vətəndaş müharibəsi, Kosta Xetaqurovun fəaliyyəti və Böyük Vətən müharibəsi qəhrəmanlıqları haqqında yazır.
1969 və 1970-ci illərdə "İr" nəşriyyatı tərəfindən David Tuayevin əsərlərinin yarısından çoxunu əhatə edən iki cilddə pyeslərinin nəşrini həyata keçirilir.
Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qızı - Temina Tuayeva, rus prodüser, rejissor, Rusiya Federasiyasının Əməkdar İncəsənət Xadimi (2006), Şimali Osetiya Respublikasının Əməkdar Mədəniyyət İşçisi (1996), Kosta Xetaqurov adına Dövlət Mükafatı laureatı (2009).
Xatirəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vladiqafqaz şəhərinin küçələrindən birinə David Tuayevin adını daşıyır.
Alaqirdəki 3 saylı orta məktəb onun adını daşıyır.
Vladiqafqazda David Tuayevin yaşadığı və işlədiyi Oqneva küçəsi, 9 nömrəli binada xatirə lövhəsi qoyulmuşdur.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "David Tuayev". 2021-10-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- ↑ Туаев, Давид Афанасьевич[ölü keçid]