Dekartelizasiya

Dekartelizasiya — kartellər, sindikatlar, trestlər və digər növ inhisarçı birliklər şəklində iqtisadi potensialın təmərküzləşməsinin dövlət tərəfindən qanunvericiliklə məhdudlaşdırılması.

Dekartelizasiyanın müasir nümunəsi 1945-ci ildə Üçüncü Reyxin süqutundan sonra Almaniya iqtisadiyyatının yenidən qurulmasıdır[1].

Kartel şirkətlər arasında rəsmi müqavilədir. Kartellər adətən az sayda satıcının olduğu və adətən homojen məhsulların istehsalı ilə əlaqəli olan oliqopolist sənayedə baş verir. Kartel üzvləri qiymət, ümumi sənaye məhsulu, bazar payı, müştəri bölgüsü, torpaq sahəsinin ayrılması, tenderlərin saxtalaşdırılması, birgə satış müəssisələrinin yaradılması və mənfəətin bölüşdürülməsi və ya bunların birləşməsi kimi məsələlərdə razılığa gələ bilərlər. Belə sövdələşmənin məqsədi rəqabəti azaltmaqla ayrı-ayrı üzvlərin gəlirlərini artırmaqdır[2]. Rəqabət qanunları kartelləri qadağan edir. Kartellərin müəyyən edilməsi və məhv edilməsi əksər ölkələrdə rəqabət siyasətinin mühüm hissəsidir, baxmayaraq ki, karteli sübut etmək çox nadir hallarda asan olur, çünki firmalar ümumiyyətlə müqavilə müqavilələrini kağız üzərində yazmaq üçün kifayət qədər diqqətsiz deyillər[3].

  1. https://archives.un.org/sites/archives.un.org/files/files/Finding Arxivləşdirilib 2016-03-30 at the Wayback Machine "Unknown". İstifadə tarixi: January 5, 2020.[ölü keçid] Aids/2015_Finding_Aids/AG-004.pdf https://archives.un.org/sites/archives.un.org/files/files/Finding%20Aids/2015_Finding_Aids/AG-004.pdf Arxivləşdirilib 2016-03-31 at the Wayback Machine
  2. HCC Helps Public Officials to Detect Cartels in Public Procurement Request for tender - European Commission https://webgate.ec.europa.eu/multisite/ecn-brief/en/content/hcc-helps-public-officials-detect-cartels-public-procurement-tenders Arxivləşdirilib 2021-10-26 at the Wayback Machine
  3. Wollheim Memorial http://www.wollheim-memorial.de/en/entflechtung_der_ig_farben_en Arxivləşdirilib 2021-10-28 at the Wayback Machine

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]