Duşara

Duşara, Dusares olaraq da tərcümə olunur. İsalamdan öncə ərəblərin ibadət etdiyi tanrı həmçinin Nəbatilərin PetraMədain Saleh şəhərlərinin hamisi olan şərab tanrısıdır.

Duşara

Duşara, ilk olaraq dwsrʾ şəklində adını yazan epiqrafik Nəbati qaynaqlarından bəllidir , Nəbati yazısı yalnız samitləri ifadə edir. Klassik Yunan qaynaqlarında Δουσάρης ( Dousáres ) və Latın dilində Dusares olaraq qarşımıza çıxır . Əsil mənası mübahisəlidir, ancaq erkən dövr Müsəlman tarixçi İbn əl-Kəlbi , "Bütlər kitabı"ndaki adını Dhūl-Šarā ( ərəb. ذو الشرى‎) şəklində açıqlayır,ehtimal ki, "Şara"dan biri mənasını verir; Şara Ölü dənizin cənub-şərqində dağlıq bir ərazidir. Bu şərh doğrudursa Duşara adına uyğun bir çox müvafiq adlar olmalı idi, ancaq həm adın tam şəkli həm də şərhi mübahisəlidir.[1][2]

Yunanıstan dövründə Zeus ilə əlaqələndirilirdi, çünki həm Nəbati panteonunun baş tanrısı həm də Dionis idi .

İtaliyanın qədim liman şəhəri olan Pozzuolidə Duşara üçün kilsə aşkar edilmişdir . Şəhər Yaxın Şərqlə ticarət üçün mühüm bir yerdə yerləşirdi və E.Ə. 1-ci əsrin ortalarında bir Nəbati varlığı olduğu bilinir.[3] Kült bir sıra xüsusiyyətlərini saxlayaraq Roma dövrünə qədər davam etdi və bəlkə də erkən İslam dövrünə kimi davam etdi.[4]

Bu tanrı b.e 9-cu əsrində müsəlman tarixçi tərəfindən qeyd edilmişdir. Hişam ibn əl-Kəlbi, Bütlərin Kitabında ( Kitab əl-Asnām )yazır ki, Əzddən olan Banu əl-Hərət ibn-Yaşkur ibn Mubaşşirin Düşara adlı bir bütü var idi.

  • Ibn al-Kalbī, The Book of Idols, Being a Translation from the Arabic of the Kitāb al-Asnām. Tr. and comm. Nabih Amin Faris (Princeton, Princeton University Press, 1952).
  • Healey, John F., The Religion of the Nabataeans: A Conspectus (Leiden, Brill, 2001) (Religions in the Graeco-Roman World, 136).
  • el-Khouri, Lamia; Johnson, David, "A New Nabataean Inscription from Wadi Mataha, Petra," Palestine Exploration Quarterly, 137,2 (2005), 169-174.
  1. F., Healey, John. The religion of the Nabataeans : a conspectus. Leiden. pp. 85–97. ISBN 9789004301481. OCLC 944920100.
  2. Lewis, B. (1991). The Encyclopaedia of Islam. Vol. II: C–G (New ed.). Leiden: Brill. pp. 246–247. ISBN 9004070265. OCLC 399624.
  3. AA.VV. Museo archeologico dei Campi Flegrei - Catalogo generale (vol. 2) - Pozzuoli, Electa Napoli 2008, pag. 60-63
  4. Peterson, Stephanie Bowers, "The Cult of Dushara and the Roman Annexation of Nabataea" (2006). Open Access Dissertations and Theses. Paper 5352.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]