Endonevrium

Endonevrium (həmçinin endoneurial kanal, endonevrial qabıq, endonevrial boru və ya Henle qabığı adlanır) — periferik sinir sistemindəki hər bir miyelinli sinir lifinin miyelin[1] qabığının ətrafındakı zərif birləşdirici toxuma təbəqəsi.[2] Onun tərkib hissələrinə endonevrial hüceyrələr deyilir.[3]

Endonevrium
İnsan tibial sinirinin eninə bölməsi.
İnsan tibial sinirinin eninə bölməsi.
Sinir quruluşu
Sinir quruluşu

Qapalı sinir lifləri ilə endonevriya sinir dəstəcikləri adlanan qruplara yığılır.[4] Hər bir dəstəcik perineurium adlanan öz qoruyucu qabığındadır.[5][6]

Kifayət qədər böyük sinirlərdə, hər biri öz qan tədarükü və piy toxuması olan bir neçə dəstəcik başqa bir qişada — epineuriuma[7] yığıla bilər.

Endoneurial maye[redaktə | mənbəni redaktə et]

Endonevriumda az miqdarda zülal olan endoneurial maye kimi tanınan maye var. Periferik sinir sistemində endoneurial maye konseptual olaraq mərkəzi sinir sistemindəki serebrospinal maye[8] ilə bərabərdir.

Periferik sinir zədələri adətən ətrafdakı toxumalara artan miqdarda endonevrial maye buraxır. Bunlar maqnit rezonans nevroqrafiyası ilə aşkar edilə bilər və bununla da periferik sinirlərin zədələrinin yerini müəyyən etməyə kömək edir.

Endonevrium siniri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Endonevrium siniri lifi boyunca uzununa uzanır, lakin arakəsmələrin perineuriumun ən daxili təbəqəsindən içəriyə keçdiyi kəsiklərlə. Onun tərkibində nazik lifli birləşdirici toxuma, kollagen var.[9]

Bu quruluş uzanmış hüceyrələr şəbəkəsi yaratmaq üçün təşkil edilmiş kapilyar damarları dəstəkləməyə xidmət edir. Bədənin digər hissələrinin bəzi sinir komponentləri ətrafında, məsələn, Koxlear sinirinin[10] (eşitmə siniri) keçid zonasının periferik tərəfindəki Şvann hüceyrələrinin[11] ətrafında oxşar strukturlar yaranır.[12]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-06.
  2. ↑ "Neurohistology lecture" (PDF). 23 November 2018 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 27 April 2019.
  3. ↑ Elaine N. Marieb and Katja Hoehn. Human Anatomy & Physhyphysiology (7th Ed.). Pearson. 2007. 498–9. ISBN 978-0-8053-5909-1.
  4. ↑ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9780702031007500045
  5. ↑ Barral, Jean-Pierre; Croibier, Alain, Barral, Jean-Pierre; Croibier, Alain (redaktorlar), "Chapter 1 - Some preliminary thoughts", Manual Therapy for the Cranial Nerves (ingilis), Edinburgh: Churchill Livingstone, 2009-01-01, 1–5, doi:10.1016/b978-0-7020-3100-7.50004-5, ISBN 978-0-7020-3100-7, 2023-02-20 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2020-11-18
  6. ↑ Sheikh, Kazim A., Waxman, Stephen G. (redaktor), "25 - AMAN: What It Teaches Us about Mechanisms Underlying Axonal Injury", Multiple Sclerosis As A Neuronal Disease (ingilis), Burlington: Academic Press, 2005-01-01, 355–371, doi:10.1016/b978-012738761-1/50026-2, ISBN 978-0-12-738761-1, 2023-02-20 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2020-11-18
  7. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-06.
  8. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-06.
  9. ↑ Reina, Miguel A.; Sala-Blanch, Xavier; Arriazu, Riánsares; Machés, Fabiola, Tubbs, R. Shane; Rizk, Elias; Shoja, Mohammadali M.; Loukas, Marios (redaktorlar), "Chapter 7 - Microscopic Morphology and Ultrastructure of Human Peripheral Nerves", Nerves and Nerve Injuries (ingilis), San Diego: Academic Press, 2015-01-01, 91–106, doi:10.1016/b978-0-12-410390-0.00007-x, ISBN 978-0-12-410390-0, 2022-12-17 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2020-11-18
  10. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-06-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-06.
  11. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-06.
  12. ↑ Fraher JP. "The transitional zone and CNS regeneration". J. Anat. 196 (1). 2000: 137–58. PMID 10697296.