Everscale[1][2] (Everskeyl, ing. ever – “həmişə” və scale – “miqyas”, yəni, sonsuz miqyaslı[3]) – beşinci nəsil Proof-of-Stake alqoritmli blokçeyn və kriptovalyutadır. Everscale-in arxitekturası təhlükəsizlik, genişlənmə və adəmimərkəziyyətçilik trilemmasının həllinə diqqət yetirir.[4].
Everscale | |
---|---|
Simvolu | Ē |
Əvvəlki adı | Free TON |
İnkişafı | |
Müəllif (lər) | EverX Labs, Broxus və başqaları |
Proqramlaşdırma dili | Rust |
Vebsayt | everscale.network |
Əsas mühasibat | |
Heş alqoritmi | Proof-of-Stake |
Everscale-in əsas xüsusiyyəti, hər biri blok zəncirlərini təşkil edən yükdən asılı olaraq dinamik olaraq axınlara bölmək qabiliyyətidir. Beləliklə, əməliyyatların paralel icrası təmin edilir ki, bu da saniyədə 1.000.000-dan çox əməliyyatın ümumi icra sürətinə nail olmağa imkan verir.[5].
Everscale tamamilə öz virtual maşınınında - TVM-də (Trustless Virtual Machine) işləyən ağıllı müqavilələr sistemi üzərində qurulub. Blokçeyn vəziyyətində dəyişiklik yalnız ağıllı müqavilənin icrası ilə baş verə bilər. Ağıllı müqavilələr bir növbədə təşkil edilən mesajlar vasitəsilə bir-biri ilə və istifadəçilərlə qarşılıqlı əlaqə qurur.
Everscale bazar dəyərinə görə ilk 200 blokçeynlər sırasındadır[6].
TON üzərində işlərin başa çatması elan edildikdən sonra Telegram komandası layihə kodunu GPL lisenziyası altında ictimaiyyətə təqdim etdi. Bu, TON-un ideyalarını müstəqil layihələrə reallaşdırmaq şansını verdi[7].
7 may 2020-ci ildə EverX komandası (TON əməliyyat sistemini hazırlayan), həmçinin Broxus da daxil olmaqla bir qrup peşəkar validator və tərtibatçı: Everstake, Chorus one, Certus one, P2P.org, Dokia Capital, Bitscale Capital, MinerGate, Block rock və bir sıra digər komandalar Free TON blokçeyn platformasını işə saldılar[8]. Layihənin açılışı YouTube-da canlı yayımlanmışdır[9]. Blokçeyn tokeni TON Crystal adlandırıldı. Daha sonra Warp Capital, IT Gold və bir neçə başqa komanda da qlobal menecmentin üzvü oldu.
Blokçeyn inkişaf konsepsiyası, istifadəçilərin özləri tərəfindən başlatılan və şəbəkəni təkmilləşdirməyə və yeni həllər təqdim etməyə yönəlmiş müsabiqələr vasitəsilə layihə tokenlərinin meritokratik paylanması ideyasını ehtiva edirdi.
2020-2021-ci illər arası blokçeyn faydalı yeniləmələr aldı. Everscale-in vaytpeyperi çıxdı[10]. Noda proqram təminatı tamamilə yenidən dizayn edildi və Rast proqramlaşdırma dilində yenidən yazılmışdır – bu da şəbəkə miqyasının əhəmiyyətli dərəcədə artmasına və blokçeynin texnoloji tərəfində əhəmiyyətli dəyişikliyə səbəb olmuşdur. Nəticədə, şəbəkə layihə tərtibatçılarının orijinal həllini təmsil etməyə başladı. Nəticədə rebrendinq ideyası tərtibatçılar arasında fəal müzakirə olunmağa başladı.
8 noyabr 2021-ci ildə Free TON layihəsinin Everscale (sonsuz miqyaslı) rebrendinqi təklifi üzrə səsverməsi oldu[11]. Rebrendinqin səbəbləri arasında şəbəkənin inkişafı nəticəsində formalaşan TON-dan əhəmiyyətli fərqləri vurğulamaq zərurəti də var idi. Şəbəkənin rebrendinqi nəticəsində ekosistemin bütün əsas obyektlərinin adlarında da dəyişikliklər olub. Şəbəkə valyutası adını TON Crystal-dan Everscale-ə dəyişdi, token tikeri adı EVER oldu. Everscale qrant sistemininə keçdi[12].