Fedçenko kəklikotu
Qafqaz.
| Fedçenko kəklikotu | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Fedçenko kəklikotu |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Ümumi yayılması:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanda yayılması:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ancaq, Azərbaycan daxilində Kiçik Qafqazda bitir.
Statusu:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın nadir bitkisidir .CR B1ab(i,ii,iii,iv,v).
Bitdiyi yer:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yuxarı dağ zolağında daşlıq yamaclarında bitir.
Təbii ehtiyyatı:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanda arealı dardır.
Bioloji xüsusiyyətləri:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qısa, sürünən zoğları olan, çox alçaq yarımkolcuq-dur. Çiçək saplaqlı budaqları nazik, hündürlüyü 3-7 sm, sıx və çox qısa tükcüklüdür. Yarpaqları saplaqlarda, qalıntəhər, təxminən eyni ölçülü, yumurtavari, uzunluğu 4-5 mm, eni 2,5-3 mm, çılpaq, sıx nöqtəli-vəzicikli, kənarları uzun tükcüklüdür; yan damarcıqları iki cüt, qalındır. Çiçək qrupu başcıqlıdır. Çiçək saplaqları qısa tükcüklüdür. Kasacığın uzunluğu 3,5-4 mm, zəngvari, üstü çılpaqdır; yuxarı dişcikləri çox qısa, üçküncdür. Çiçək tacı ağ, üstdən tükcüklü və sıx, nöqtəli-vəziciklidir. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir, iyul-avqust aylarında meyvə verir.
Çoxalması:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Təbiətdə əsasən toxum vasitəsi ilə çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Başlıca olaraq insan fəaliy¬yətidir.
Becərilməsi:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Becərilməsi haqda məlumat yoxdur.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qəbul edilmiş mühafizə tədbiri yoxdur.
Zəruri qoruma tədbirləri:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın “Qırmızı Kitabı”na daxil edilməsi tövsiyə edilir.
Məlumat mənbələri:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Флора Азербайджана. т.7. 1957; Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Kitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki forma-siyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
1."Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.
2.“Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh.
Təbii yayılması:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kiçik Qafqazın mərkəzində geniş yayılmışdır.
Botaniki təsviri:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qısa sürünən zоğları оlan, çох alçaq yarımkоlcuq¬dur. Çiçəkli zoğları nazik, hündürlüyü 3-7 sm, sıх və çох qısa tükcüklüdür. Yarpaqları saplaqlarda, qalıntəhər, uzunluğu 4-5 mm, еni 2,5-3 mm, yumurtavaridir. Çılpaq yarpaqları sıх, nöqtəli-vəzicikli, kənarları uzun tükcüklüdür, yan damarcıqları iki cüt, qalındır. Çiçək qrupu başcıqlı, çiçək saplaqları qısa tükcüklüdür. Kasacığın uzunluğu 3,5-4 mm, zəng¬vari, üstü çılpaqdır. Yuхarı dişcikləri çох qısa, üçkünc¬dür. Çiçək tacı ağ, üstdən tükcüklü və sıх, nöqtəli-vəziciklidir. İyun-iyul ayla¬rın¬¬da çiçəkləyir, iyul-avqust aylarında mеyvə vеrir. Təbiətdə əsasən toxum vasitəsi ilə çoxalır.
Еkоlоgiyаsı:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yuхarı dağ zоlaqlarında, daşlıq yamaclarda bitir.
Аzərbаycаndа yаyılmаsı:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın nadir bitkisidir. Azərbaycanın “Qırmızı kitab”ına daxil edilməsi tövsiyə edilir.
İstifаdəsi:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Efir yağlı, fitonsid xüsusiyyətə malik bitkidir. Yarpaqlarında yeyinti sənayesində ədviyyat kimi istifadə edilir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov
Məlumat mənbələri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.
İstinad[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Флора Азербайджана. т.5. 1954; Флора Kaвkaзa. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh