Fillər (rəsm əsəri)

Fillər (isp. Los Elefantes) — ispan sürrealist rəssam Salvador Dali tərəfindən çəkilmiş rəsm əsəri.[2]

Fillər
isp. Los Elefantes
2004-cü ildə Londonda baş tutan Dali sərgisində rəssamın "Fillər" əsərinə istinad edən fil abidəsi
2004-cü ildə Londonda baş tutan Dali sərgisində rəssamın "Fillər" əsərinə istinad edən fil abidəsi
Rəssam Salvador Dali
Tarixi 1948
Texnikası Yağlı boya
Ölçüləri 49 sm × 60 sm
Materialı yağlı boya[d][1]
Saxlanıldığı yer Şəxsi kolleksiya

Dalinin əsərindəki fillər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fillərə Dalinin əsərlərində tez-tez rast gəlinir. Onun "Bir narın ətrafında uçan arının səbəb olduğu yuxudan oyanmadan bir saniyə əvvəl", "Müqəddəs Antoninin cazibəsi" və "Filləri əks etdirən qu quşları" əsərlərində fillərə rast gəlinir. "Fillər" sadə arxa fona sahib olması və digər mövzuların çatışmazlığı ilə Dali tərəfindən çəkilmiş heyvanların əsas fokus nöqtəsi olduğu digər əsərlərdən fərqlənir. Belə ki, Dalinin bir çox əsərlərində çoxlu detallar və maraq nöqtələri mövcuddur. Məsələn, "Filləri əks etdirən qu quşları" əsəri "Fillər" ilə müqayisədə Dalinin repertuarında daha çox tanınır.[3] Leyləkayaqlı fil Dalinin yaradıcılığında ən məşhur simvollardan biridir və İspaniyada yerləşən Dali muzeyinin divarlarını bəzəyir.[4]

Simvolizm

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fillərin müxtəlif mədəni təsvirləri vardır. Onlar tez-tez iri cüssə və çəkilərinə görə güc və üstünlük simvolu kimi qəbul edilir. Dali bu ənənəvi düşüncələrə əks olaraq fillərin ayaqlarını uzun, incə və hörümçəklərə bənzər şəkildə təsvir etmişdir. Hətta bir dəfə bu "arzuların birləşmiş, görünməz ayaqları" kimi xarakterizə edilmişdir. Dali fillərin daha güclü görünməsini təmin etmək üçün onları arxalarında iri obelisklər daşıyarkən təsvir etmişdir.

Halbuki əsərə daha yaxından baxdıqda bu yüklərin onlardan ayrı olduğu görünür. Dalinin fillərin arxasında obeliskləri təsvir edərkən Covanni Lorenso Bernininin heykəltaraşlıq fəaliyyətinə aid olan Romadakı qədim obelisklərdən birini filin daşımasından ilhamlandığı deyilir.[5] Rəssamın digər insanlarla ünsiyyətində bir neçə dəfə bunu deməsi xatırlanır və buna görə də, məlumatı etibarlı saymaq olar.

"Fillər" xəyali gerçəklik hissi yaradan sürrealist yaradıcılığının yaxşı nümunələrindən biridir. Bir tənqidçi izad edir ki, "Filin quruluşu ilə çəkisizlik fikrinə zidd olan uzun, incə və əyri ayaqları kosmosdakı bir təhrifdir".

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://www.salvador-dali.org/en/artwork/catalogue-raisonne-paintings/obra/640/project-for-as-you-like-it.
  2. ↑ Robert Descharnes; Gilles Neret. Salvador Dali: 1904-1989, The paintings. Almaniya: Taschen. 1 avqust 2007. 780. ISBN 978-3822838228.
  3. ↑ "Salvador Dali Elephants". salvadordalielephants.com. Archived from the original on 2013-03-08.
  4. ↑ "Salvador Dali Gallery – Memories of Surrealism: Space Elephant". salvadordaliexperts.com. Archived from the original on 2013-04-07.
  5. ↑ Ades; Dawn and Michael R. Taylor. Dali, The Paintings (Bibliotheca Universalis). ABŞ: Mullen Books, ABAA. 2004. 780. ISBN 9780876331866.