Fleşmob "flesmob" (ing. flash mob - flash - an; ani parıltı; mob - kütlə, "ani toplanan kütlə" , "toplumun parıltısı" ) — kütləvi bir qrup gəncin ("mobberlər") ani surətdə əvvəldən danışılan yerdə toplaşaraq, kütləvi aksiya keçirməsi, danışılan hərəkətin edilməsi və həmin yerdən tez ayrılmaları. Fleşmob internet hadisəsi olduğu üçün, iştirakçılar fleşmobun keçiriləcəyi zaman və məkan barədə əvvəlcədən internet vasitəsi ilə məlumatı alırlar.
Fleşmobun əsas cəhətlərindən biri odu ki, bütün dünya mobberlərinin əməl etməli olduğu ümumi qaydaları var. İlk öncə mobberlər fleşmobun maraqlı və gözlənilməz olması üçün aksiyanın təşkil olunacağı yerə əvvəlcədən gəlməməlidirlər. Onlar təsadüfi, yoldan keçən, hətta tanıdıqları insanları da tanımayan təəssüratı yaratmalı, qəfildən peyda olub fleşmobu keçirib sakitcə öz yollarına davam etməlidirlər. Fleşmobun ssenarisi maraqlı və qeyri-adi olmalı, əvvəlki aksiyaları tam olaraq təkrarlamamalıdır. Kənardan seyr edən tamaşaçılar elə düşünməlidirlər ki,bu hərəktlərin xüsusi mənası var, sadəcə onlar tapmaqda çətinlik çəkirlər, aksiyanın təəccüblü hissəsi də elə budur.
Ən çox suallar fleşmobların mənası ilə bağlıdır. Fleşmob iştirakçıları hər hansı bir fleşmobda iştirak etmək üçün heç bir maddi maraq güdmür. Fleşmob təmamilə könüllü məşğuliyyətdir. Eyni tədbir iştirakçılarının müxtəlif məqsədi ola bilər. Misal üçün (aşağıdakılar):
Bu məqsədlərə “kütlə effekti” sayəsində nail olunur. Psixoloqların dediklərinə görə adi həyat və gündəlik qayğılar insanları qane etməyib, yorur; nəticədə, depressiyanın xüsusi forması – apatiya yaranır. Fleşmob kimi tədbirlərdə iştirak “rəngsiz” həyata əvəzolunmaz maraq gətirir.
Fleşmob təşkilatçılarından biri bu suala belə cavab verir : Fleşmobların heç bir birbaşa mesajı yoxdur. Fleşmob şəhər oyunudur, əyləncənin bir növüdür, onun əsas mənası isə internet arxasında lazımsız yerə çox vaxtını keçirən insanları stol arxasından qaldırmaq və real fəaliyyətlərdə birləşdirməkdir.
Ilk dəfə ideya olaraq “SmartMob” sözünün yaradıcısı amerikalı sosioloq-yazıçı Howard Rheingold olumuşdur. Məhz onun 2002-ci ildə işıq üzü görən “Smart mob: New Social revolution” kitabında ilk dəfə Fleşmob-un mahiyyəti kütləyə çatdırılmışdı. Qərb mobberləri onu fleşmobun “yaradıcı atası” hesab edirlər. İlk fleşmob aksiyası isə 2003-ci ildə Nyu-Yorkda Bil Wasik tərəfində həyata keçirildi. İlk olaraq planlaşdırılan fleşmob polis tərəfindən dağıdıldı, amma çox keçməmiş aksiya başqa bir məkanda baş tutur və fleşmob ideyası bütün yer kürəsinə yayılır.
Azərbaycanda ilk dəfə fleşmob aksiyası 25 iyul 2009 cu ildə Bakı şəhərində baş tutmuşdur . Bu fleşmob ”Kitab oxuyaq” adı altında həyata keçmişdir .[1] Beləki, gözlənilməyən şəkildə bir qrup gənc əlində kitab oxuyaraq şəhərdə gəzərək hamının diqqətini çəkmiş və onları heyrətləndirmişdir. İlk fleşmob aksiyasının uğurla həyata keçməsi yeni fleşmobların hazırlamasına ruhlandırıb və bununla da Bakıda bir fleşmob hərəkatı – FLASHMOB Azerbaijan yaranmışdır.
informasiya toplanılır...
FleşMob təngidi Fleşmob çox vaxt təngidlərə məruz qalır. İlk fleşmoblar peyda olanda bir çox siyasətçilər onun mahiyyətini anlamayıb fleşmobu siyasi nöqteyi-nəzədən qiymətləndirdilər, halbuki fleşmob ideologiyası bəyan edir ki: “Fleşmob siyasət və iqtisadiyyatdan kənardır”. Söylənilən bəzi təngidlərə görə fleşmob “qərb sayahı sarsaqlıqdır”, hərçənd fleşmobun ideoloji tərkibi məhz MDB ölkələrində xüsusi inkişaf almışdır. Təngidçilərin çoxu fleşmobu mənasız məşğuliyyət sayır, baxmayaraq ki, psixoloqlar fleşmobu bəyənir, çünki fleşmob (müəyyən dərəcədə) iştirakçıların vəziyyətinə müsbət təsir göstərir, onlara cəmiyyətin fikri qorxusundan azad olmağa kömək edir, özünü intizama salmaq bacarığını təkmilləşdirir, eyni fikirli insanlarla tanış olma imkanını yaradır və həyatlarına rəngarənglik qatır. Digər təngidçilər qeyd edir ki, Avropada fleşmobdan suni istifadə edib, onun iştirakçılarını kütləvi xuliqanlığa vadar edənlər var. Azərbaycanda bəzi siyasi strukturlar dövlətə qarşı aksiyalar keçirib, mitinqlər təşkil edir və bu cür hərəkətləri “fleşmob” adlandırır. Bununla onlar ölkədə baş tutan fleşmobların adına, həmçinin həqiqi fleşmob təşkilatçılarının adına ləkə gətirir.