Flip kitab

Kineoqrafın illüstrasiyası, 1886-cı il
Məşhur animasiya rəssamı Endi Beylinin flip kitab dəstindəki Ağlayan Bulud flip kitabçası

Flip kitab - şəkillərin tədricən bir vərəqdən sonrakına dəyişməsi, eləcə də səhifələrin cəld ardıcıllıqla izlənməsi və yaxud simulyasiyalı hərəkət və başqa dəyişikliklər ilə animasiya olunan, şəkillərin seriyasından ibarət kitabçadır. Flip kitablar tez-tez uşaqlar üçün illüstrasiya olunur, lakin həm də fotoqrafların, daha doğrusu şəkillərin seriyasının tətbiq olunması ilə, böyüklərə də aid ola bilər. Flip kitablar həmişə fərqli kitab olmur, lakin səhifə künclərinin istifadə olunması, jurnal və qeyri adi kitablara əlavə olunan xüsusiyyətlərlə yaranır. Proqram paketləri və vebsaytlarda həmçinin flip kitab sifarişinə daxil olan rəqəmsal video sənədləri çevirmək mümkündür.

Funksionallıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Daha doğrusu flip kitabları eyni yerdən soldan sağa çevirərək "oxumaq" mümkündür. Kitabça illüziyanın işləməsi üçün kifayət qədər sürətlə vərəqlənməlidir, buna görə də bir flip kitabı "oxumağın" standart yolu kitabçanı bir əlinizlə tutmaq və digər əlinizin baş barmağı ilə vərəqlərini çevirməkdir. Flip kitab alman dilində Daumenkino, yəni baş barmaq kinoteatrı adlanır. Filmə fotoqrafik inkişaf bu prosesi əks etdirir.

Flip kitabın istifadə qaydasından bir nümunə

Tarixi və mədəni istifadələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Flip Kitab

Bəzən nisbətən sadə flip kitabın fenakistiskop (1832) və zoetrop (1866) kimi daha mürəkkəb XIX əsr animasiya cihazlarının icadından xeyli əvvəl mövcud olduğu güman edilirdi, lakin hələ qəti bir dəlil tapılmamışdır. Orada Siqenot (təxminən, 1470)[1] kimi ardıcıl şəkilli işıqlı kitabçalar vardı. Siqenotdakı illüstrasiyalar ardıcıl çərçivəlidir və hərəkətin müxtəlif fazaları arasında qısa intervallar var, lakin şəkillər axıcı bir hərəkətin illüziyası istehsal oluna bilmir. Bir saniyədən kiçik nümunələrin zəruri anlayışı XIX əsrdən[2] əvvəl inkişaf etməmişdi.

Flip kitabın köhnə tanınmış sənədi 1868-ci ilin sentyabr ayında Con Barnes Linnet tərəfindən kineoqraf ("hərəkətli şəkil") adı altında patentləşdirildikdə yarandı. Onlar daha dairəvi (köhnə fenakistoskop kimi) şəkillərin xətti ardıcıllıq tətbiqilə yaradılmış animasiyanın köhnə forması idi. Alman filminin təşəbbüsçüsü, Meks Şkladanovski, 1894-ci ildə flip kitab formasında fotoqraflik şəkil serialını təqdim etmişdir, çünki o və qardaşı Emil növbəti ilə qədər öz film proyektorlarını inkişaf etdirmədilər. 1894-cü ildə, Herman Tesliya "Mutoskop" adlanan flip kitabın mexanizləndirilmiş formasını ixtira etmişdir, səhifələri bir kitabda bağlamaq əvəzinə mərkəzi bir fırlanan silindrdə quraşdırılmışdır. Mutoskop iyirminci əsrin ortalarında populyar oyun salonlarında və əyləncə parklarında qəpiklə işləyən maşın kimi görünən populyar bir cazibə olaraq qaldı. 1897-ci ildə, İngilis film yaradıcısı Henri Uilliyam "Filoskop" adlı marketini yaratdı, burada sürüşməyi asanlaşdırmaq üçün metal bir tutucuya qoyulmuş bir flip kitab idi.

İndi flip kitablar uşaqlar üçün böyük ölçüdə bir oyuncaq və yaxud yenilik hesab olunur və Kraker Cek qutularında "ümumi mükafat" bir dəfə idi. Bununla birlikdə, kinonun yaranmasında rollarına əlavə olaraq, avtomobillər və siqaretlər kimi qətiliklə yetkin məhsullar üçün yaradıldıqları gündən etibarən təsirli bir tanıtım vasitəsi oldular. Onlar market günlərində, eləcə də incəsənətdə və fotoqrafik şəkillərin çapında davam edirdilər. Vinteyc flip kitablar kolleksiyaçılar arasında çox məşhurdur, və xüsusilə nadir olanlar XIX əsrin sonları- XX əsrin əvvəllərində minlərlə dollar qazandığına görə satışlarda və hərraclarda tanınırdı.

Flip kitab fiqurlarının məşhur bir növü qondarma sənətkarın taleyində İ. L. Doktorou tərəfindən yazılmış Reqtaymda çap edilmişdir və 1975-ci ilin sonunda filmə və kitabın musiqili adaptasiyalarına daxil olmuşdur.

2007-ci ildən bəri, Volt Disney Animasiya Studiyaları flip kitabların "oyanışı" zamanı loqo istehsalı ilə öz filmlərinin istehsalına başladı. Kağızın boş səhifələrinin görünüşü ilə başladı, çünki səhifələr dönməyə başlayır. Mikki Maus: Dəlisov Təyyarədə detallar açıq çəkilmişdir.

İlk beynəlxalq flip kitab festivalı 2004-cü ildə, Ştutqartdakı Tənhalıq Qalası Akademiyasında keçirilmişdir. Başqa bir beynəlxalq flip kitab festivalı 2005-ci ildə Avstriyanın Linz şəhərində keçirilmişdir.

2010-cu ildə, Macar poçt şöbəsi tərəfindən fırlanan bir kürə[3] təsvir möhürünün flip kitabı buraxılmışdır. İsrail Filatelist Federasiyasında "İsrail Animasiya Möhür Kitabçası" 2010-cu ilin noyabrında Miş tərəfindən 15 möhür dizaynı ilə səhifələr çevrilərək animasiya olunmuşdur. ASIFA-nın 50 illiyi, İsraildə ASIFA-nın 25 illiyi, və "Flip kitab 250 illiyi"[4][5] anıldı.

2012-ci ildə Finlandiya passportu tərəfindən gəzən bir Amerikan sığınının flip kitab dizaynı buraxılmışdır.[6]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ [1][ölü keçid]
  2. ↑ Buchan, Suzanne. Pervasive Animation. 2013. 2022-01-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-13.
  3. ↑ [2]
  4. ↑ Doc HEEZA. "Flipbook / Stamps : ISRAELI ANIMATION STAMP BOOKLET". 20 December 2010 – YouTube vasitəsilə.
  5. ↑ "Israeli Animation - Booklet - Israel Philatelic Federation". 2020-07-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-13.