Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyası (GMEA) (gürc. საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია) Gürcüstanın elmini öyrənən bir cəmiyyətidir. 1990-cı ilin noyabr ayına qədər Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyası adlandırıldı. Akademiya Gürcüstanda elmi tədqiqat işlərini əlaqələndirir və xarici ölkələrin akademiyaları və elmi mərkəzləri ilə əlaqələri inkişaf etdirir.[1]
Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyası | |
---|---|
საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია | |
Yaranma tarixi | 10 fevral 1941 |
Mərkəzi | |
Sədr | Roin Metreveli |
science.org.ge | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
GMEA 1941-ci ilin fevral ayında Tiflisdə yaradıldı. Akademiyanın qurucusu akademikləri Giorgi Akhvlediani (dilçilik), İvane Beritaşvili (fiziologiya), Arnold Çikobava (İbero-Qafqaz dilləri), Giorgi Chubinashvili (incəsənət), Simon Janashia (tarix), Alexander Janelidze (geologiya), Korneli Kekelidze (filologiya), Niko Ketsxoveli (botanika), Tarasi Kvaratsxeliya (subtropik mədəniyyətlər), Niko Muskhelishvili (riyaziyyat, mexanika; Akademiyanın ilk prezidenti), İlia Vekua (riyaziyyat; Akademiyanın ikinci prezidenti), Akaki Shanidze (dilçilik), Alexander Tvalchrelidze (mineralogiya), Dimitri Uznadze (psixologiya), Kiriak Zavriev (konstruktiv mexanika) və Philip Zaitsev (zoologiya) idi.
Akademiyanın digər görkəmli üzvləri arasında Ekvtime Takaişvili (tarix), Şalva Nutsubidze (fəlsəfə), Giorgi Sereteli (şərqşünaslıq), Simon Kauxchishvili (klassik filologiya), Konstantine Gamsaxurdia (ədəbiyyat), Giorgi Melikishvili (tarix), Nikoloz Berdzenishvili (tarix)., Revaz Dogonadze (fizika), Malxaz Abdushelishvili (antropologiya), Guram Mchedlidze (paleobiologiya) və Levan Chilashvili (arxeologiya) var idi.
Bu gün Akademiyanın üzvləri arasında tanınmış elm adamları Tamaz Qamkrelidze (dilçilik), David Muskhelishvili (tarix), Revaz Qamkrelidze (riyaziyyat), Simon Xeçinaşvili (med.), George Nakhutsrishvili (botanika), Vladimer Papava (iqtisadiyyat), David Lordkipanidze (paleeoantropologiya) və s. var.[2]
Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyasının prezidentləri: Niko Muskhelishvili (1941–1972), İlia Vekua (1972–1977), Yevgeni Xaradze (1977–1986), Albert Tavxelidze (1986–2005) və Tamaz V. Gamkrelidze (2005–2013). 2013-cü ilin fevral ayından bəri Akademiyanın prezidenti akademik Giorgi Kvesitadzedir.
Gürcüstanın riyaziyyat, fizika, psixologiya, fəlsəfə, fiziologiya, botanika, şərqşünaslıq, dilçilik, tarix, arxeologiya, etnoqrafiya və paleobiologiya elmi məktəbləri dünya şöhrəti qazandı.
GMEA Beynəlxalq Elm Şurasının Milli Elmi Birliyidir (ICSU, Fransa).
Gürcüstanın digər elmi akademiyaları arasında Abxaziya Regional Elmlər Akademiyası (1995-ci ildə, Tbilisidə yaradılıb), Gürcüstan Aqrar Elmlər Akademiyası (1991-ci ildə Tiflisdə yaradılıb) və Gürcüstan Bio-Tibb Elmləri Akademiyası var. GMEA tərəfindən Gürcüstanın Euroscience Milli Bölməsi (ESGNS) də tanınır.