Hüquq Klinikası

Hüquq Klinikası—Hüquq klinikası (eyni zamanda qanuni klinika və ya hüquq fakültəsi klinikası) müxtəlif müştərilərə xidmət göstərən və tez-tez hüquq fakültəsi tələbələrinə hüquqi təcrübə verən bir hüquqi yardım və ya hüquq fakültəsi proqramıdır. Klinikalar , ümumiyyətlə , klinik professorlar tərəfindən idarə olunur. Hüquq klinikaları müəyyən bir sahədə pro — bono işi aparır və müştərilərə pulsuz hüquqi xidmətlər göstərir.

Hüquq klinikası Palacky Universitetində tələbələrin hüquqi yardım ofisində iş üzərində işləyərkən hüquq fakültəsi tələbələrinin praktik tədrisi metodu kimi yaranıb, lakin bu gün akademik əlaqələri olmayan pulsuz hüquqi yardımı da əhatə edir. Vəkillərə, hakimlərə və hüquqşünaslara qanunun tətbiqi — etik ölçüləri barədə praktiki bacarıqları təmin edən , akademik əlaqəsi olmayan təcrübi əsaslı hüquq klinikaları mövcuddur ki , onlar eyni zamanda pulsuz ictimai hüquqi xidmətləri də təklif edirlər.

Klinikalara ehtiyac və əhəmiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avani Bansalın sözlərinə görə, tərəflərin vəkil tuta bilmədikləri və dövlət tərəfindən hüquqi xidmətlər göstərildiyi hallarda, bu qanuni nümayəndəliyin keyfiyyəti çox vaxt şübhə doğurur. Bu səbəbdən hüquqşünasların kasıb insanlara hüquqi məsləhət verə biləcəyi hüquq fakültələrindəki hüquqi yardım klinikaları və ya qanuni yardım klinikaları yaradılmasına ehtiyac vardır.

Məqsəd və metodlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tələbələr, ümumiyyətlə, araşdırma, hüquqi dəlillər hazırlamaq və müştərilərlə görüşməkdə kömək edirlər. Bir çox halda, klinikanın professorlarından biri Məhkəmə qarşısında şifahi mübahisələrdə iştirak edir. Bununla birlikdə, bir çox yurisdiksiyada hüquq klinikasında tələbələrinin məhkəməyə çıxıb mübahisə etməsinə imkan verən "tələbə təcrübəsi" qaydaları mövcuddur.

Xidmət sahələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Klinik hüquqi tədqiqatlar immiqrasiya hüququ, ekologiya hüququ, əqli mülkiyyət, mənzil, cinayət müdafiəsi, cinayət təqibi, Amerika Hindistan hüququ, insan hüquqları və beynəlxalq cinayət hüququ kimi müxtəlif sahələrdə mövcuddur. Klinikalar bəzən böyük şirkətləri və dövlət qurumlarını məhkəməyə verirlər ki, bu da məhkəmələrin və qanunverici orqanların geri çəkilməsinə, o cümlədən klinikaların dövlət subsidiyalarını itirmədən məhkəməyə verə biləcəyi məhdudiyyətləri qoymaq cəhdlərinə səbəb olur.

Maneələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bir çox yurisdiksiyalarda hüquq klinikası tələbələrinin məhkəməyə çıxmasına və mübahisə etməsinə imkan verən "tələbə təcrübəsi" qaydaları mövcuddur , lakin Hindistan kimi bəzi ölkələrdə hüquq tələbələri hələ də hüquq fakültələrində oxuyurlar və müştəriləri məhkəmələrdə özləri təmsil edə bilmirlər. Bir çox hüquq məktəbində Avani Bansala görə klinik hüquqi təhsil praktik komponentin dəstəyi olmadan verilir və siyasətdən məhrumdur. Bu hüquqi klinikaların bir çoxunda iştirak üçün akademik kreditlər nəzərdə tutulmayıb. Mənbə çatışmazlığı, məqsəd üçün təlim keçmiş fakültənin olmaması, Büro Şurası üzvlərinin iştirak etməməsi Hindistan kimi ölkələrdə təsirsiz və zəif klinik hüquqi təhsilə səbəb olur. Ətrafdakı icmalar məlumatlandırılmır, buna cəlb edilmir. Bütün bu cəhətlər Hüquq klinikasının səmərəli məqsədini o mənada pozur ki, nə tələbələri praktik olaraq öyrədir, nə də ictimaiyyətə fayda verir.

Məşhur hüquq klinikaları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hollandiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mübahisələr,İnsan hüquqları və Beynəlxalq Ədalət üzrə Ultrecht Hüquq məktəbinin klinik proqramı

Amerika Birləşmiş Ştatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hüquqi yardım
Hüquqi anlaqlılıq
Hüquq təhsili
Street law