Hacı Firuztəpə

Hacı Firuztəpə — Şimal-Qərb İranın Qərbi Azərbaycan vilayətində yerləşən arxeoloji abidədir. Bu abidə Pennsylvania Arxeologiya və Antropologiya Muzeyinin arxeoloqları tərəfindən 1958 və 1968-ci illər arasında qazılmışdır . Qazıntılarda e.ə. 6-cı minilliyin ikinci yarısında aid Neolitik kənd aşkar edilmişdir ki, üzüm əsaslı şərabın ən əsaslı arxeoloji sübutlarından biri saxsı qabda üzvi qalıqlar şəklində aşkar edilmişdir.[1][2][3]

Hacı Firuztəpə
Xəritə
36°59′40″ şm. e. 45°28′28″ ş. u.HGYO
Ölkə İran
Yerləşir Qərbi Azərbaycan ostanı
Əsas tarixlər Neolit, Eneolit, Son Tunc dövrü / Dəmir dövrü , İslam
Üslubu Arxeoloji abidə
Uzunluğu 200 metr (660 ft)
Eni 140 metr (460 ft)
Hacı Firuztəpə (İran)
Hacı Firuztəpə

Tədqiqatın tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hacı Firuztəpə ilk olaraq 1936-cı ildə yer səthindən saxsı parçaları toplayan Sir Aurel Stein tərəfindən qeydə alınmışdır. 1958 və 1968-ci illər arasında Pensilvaniya Arxeologiya və Antropologiya Muzeyi Universiteti tərəfindən həyata keçirilən daha böyük Hasanlu Layihəsi çərçivəsində dörd qazıntı mövsümü keçirildi və abidə daha ətraflı araşdırıldı. Bu abidə, yaxın Hasanlının yaşayış ardıcıllığında təsdiq edilmiş erkən dövrləri araşdırmaq üçün seçilmişdir. Bu qazıntılara Charles Burney tərəfindən rəhbərlik edilirdi (1958, 1961), T. Cuyler Young Jr. (1961) və Robert H.Dyson və Meri M. Voigt (1968). Bu mövsümlər boyunca, qazıntı sahəsinin dörd fəqli bölümündə qazıntı işləri aparılmış və ən böyük sahəyə yaşayış yerinin şimal-şərq yamacına qədər davam etdirilmişdir.[4]

Abidə və onun ətrafı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hacı Firuztəpə, İranın şimal qərbindəki Qədər çayı vadisində yerləşir. Zəmindən 200x140 metr (660x460 ft) və düzənlikdən 10.3 metr (34 fut) yüksəklikdə olan təxminən oval formalı yaşayış yeridir. Hacı Firuztəpə olur olduğu ova, Zaqros dağlarının şimal-qərb hissəsində 1.300-1.350 metr (4.270-4.430 ft) amsl məsafədə yerləşir. Bölgə əhəmiyyətli bir qovşaqdır və qərbə asan bir marşrut daxil olmaqla, bütün istiqamətlərə gedən marşrutlar var və Rəvandüz və Ərbildən Zaqros dağlarını Mezopotamiya ovalarına keçən güzərgahlar vardır.[5] The Gadar River valley falls within both the modern and ancient distribution zones of the wild grape (Vitis vinifera subsp. sylvestris) and of the terebinth.[2]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Harding, 2005. səh. 7
  2. ↑ 1 2 McGovern və b. 1996
  3. ↑ McGovern, Patrick E.; Glusker, Donald L.; Exner, Lawrence J.; Voigt, Mary M. (1996), "Neolithic resinated wine", Nature, 381 (6582): 480–481, doi:10.1038/381480a0
  4. ↑ Voigt, 1983. səh. 7–11
  5. ↑ Voigt, 1983. səh. 268–270

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Berkowitz, Mark (1996), "World's Earliest Wine", Archaeology, 49 (5), retrieved 13 December 2010
  • Harding, G. (2005), A Wine Miscellany, New York: Clarkson Potter, ISBN 0-307-34635-8
  • McGovern, Patrick E.; Glusker, Donald L.; Exner, Lawrence J.; Voigt, Mary M. (1996), "Neolithic resinated wine", Nature, 381 (6582): 480–481, doi:10.1038/381480a0
  • Pellechia, T. (2006), Wine: The 8,000-Year-Old Story of the Wine Trade, London: Running Press, ISBN 1-56025-871-3