Hit-parad

Hit-parad (ing. hit parade) — musiqi dünyasında populyarlıq sıralamasını əks etdirən bir anlayışdır.^[1] Hit-parad müəyyən bir dövr ərzində ən populyar mahnıların, albomların və ya musiqi ifaçılarının siyahısını təqdim edir.^[2] Hit-paradlar adətən radiolar, televiziya proqramları, musiqi jurnalları və ya internet platformaları tərəfindən tərtib olunur.^[3]

Hit-parad, musiqi dünyasında həm sənətçilərin populyarlığını qiymətləndirmək, həm də dinləyicilərin musiqi seçimlərinə rəhbərlik etmək üçün vacib bir vasitədir.^[4]

1930-cu ildə ilk hit-paradlar ABŞ-da yaranmışdır. "Billboard" jurnalı bu sahədə öncüllərdən biridir. 1936-cı ildə Billboard musiqi xitlərinin siyahısını dərc etməyə başladı.^[5] 1950-1960-cı illərdə rok-n-roll dövründə hit-paradlar musiqi sənayesinin əhəmiyyətli bir hissəsinə çevrildi. 1980-2000-ci illərdə MTV-nin inkişafı ilə video kliplər əsasında hazırlanan hit-paradlar populyar oldu. Müasir dövrdə rəqəmsal musiqi platformaları (Spotify, Apple Music, YouTube və s.) və sosial şəbəkələr hit-paradların əsas göstəricilərini müəyyənləşdirir.^[6]

Hit-paradlar mahnıların və albomların məşhurluğuna əsaslanır.^[7][8][9] Populyarlıq müxtəlif göstəricilərlə müəyyən edilir, məsələn:^[10]

• Satış rəqəmləri.
• Radiolarda yayımlanma tezliyi.
• Streaming xidmətlərində dinlənmə statistikası.
• Sosial şəbəkələrdə paylaşımlar və trend mövzular.

Hit-paradlar adətən həftəlik, aylıq və ya illik dövrlər üzrə hazırlanır.^[11] Hit-paradlar müxtəlif janrlar üçün ayrı-ayrı siyahılar təqdim edə bilər, məsələn, pop, rok, hip-hop, elektron musiqi və s. Həmçinin ümumi siyahılar da mövcuddur ki, burada bütün janrlar qarışıq şəkildə sıralanır. Mahnılar və albomlar ən populyardan ən az populyara doğru sıralanır.^[12] Adətən ilk 10 və ya ilk 100-lük daha çox diqqət çəkir.^[13]