Kənəfvari eupator

Kənafvari asırqalotu və ya Kənəfvari eupator (lat. Eupatorium cannabinum)^[2] - asırqalotu cinsinə aid bitki növü.^[3]

Kənafvari asırqalotu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Campanulids Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Yarımfəsilə: Asteroideae Triba: Eupatorieae Cins: Asırqalotu ???: Kənafvari asırqalotu
Beynəlxalq elmi adı
Eupatorium cannabinum L., 1753[1]
Şəkil axtarışı ITIS   35984 NCBI   102770 EOL   475560

Yarımnövləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Eupatorium cannabinum L. subsp. cannabinum
• Eupatorium cannabinum L. subsp. corsicum (Req. ex Loisel.) P.Fourn.

Hündürlüyü 50-100 (120) sm, gövdəsi düzdür, nazik-şırımlıdır, tünd-qırmızı rəngə boyanmış və yuxarı hissədə budaqlanmış yaşıl, qısa-tüklü olan çoxillik ot bitkisidir.^[4]

Çoxillik bitkidir. Gövdəsi al qırmızı, düz və şırımlı, 50-100 (120) sm hündürlükdə, qısatüklü, yaşıl bəzən boz rəngli, yuxarıdan budaqlı bitkidir. Yarpaqları qısasaplaqlı, qarşılıqlı, lansetvari yaxud yumurtavarilansetvari seqmentlərə bölünmüşdür; nadir hallarda yarpaqları bütöv, sadədir. Çiçəkqrupu sıx qalxanvaridir. Səbətləri azçiçəkli, 8 mm uzunluqda, 4-6 çəhrayı çiçəkdən ibarətdir. Toxumcaları 3 mm uzunluqda, dar uzunsov, 5 tinli, tünd rəngdədir; kəkili toxumcadan bir qədər uzundur.^[5]

Yarpaq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yarpaqları çox qısa saplaq üzərində qarşı-qarşıya yerləşmiş, aşağı tərəfdə yerləşənlər bir qədər daha sıx və yumşaqtükcüklüdür; aşağı yarpaqları üç hissədən ibarətdir, seqmentləri neştərvari və yaxud yumurtaşəkilli-neştərvaridir, ucu sivri, kənarları isə mişarvari-dişlidir. Yuxarı yarpaqları sadə, neştərvari və yaxud yumurtaşəkilli-neştərvaridir, nadir halda gövdə üzərində bütün yarpaqlar bütöv olurlar.^[4]

Çiçək[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çiçək qrupu sıx olub, qalxqnvaridir. Səbət az çiçəklidir və 4-6 ədəd uzunsov çəhrayı rəngli çiçəklərinin uzunluğu 8 mm-ə qədər olub, uzunsovdur.^[4]

Meyvə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Toxumlarının uzunluğu 3 mm-ə yaxındır, qara, ensiz-uzunsovdur və 5 qabirğalıdır, uc hissədə yerləşən kəkili kələ-kötür tükcüklərdən ibarət olub, toxumlardan biraz uzundur.^[4]

Çiçəkləməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İyul-Avqust^[4]

Meyvə verməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avqust-Sentyabr^[4]

Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Samur-Şabran oval., Xəzəryanı, BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Alazan-Əyriçay, Kür düz., KQ mərkəzi, KQ cənub, Nax. düz., Lənk. dağ. Ovalıqdan subalp qurşağına qədər.^[4]

Yaşayış mühiti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Meşələrdə, rütubətli yerlərdə, bulaqların yanında və çay sahillərində rast gəlinir.^[4]

Təsərrüfat əhəmiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gövdə və yarpaqlarından göy rəngdə boya almaq üçün istifadə olunur.^[4]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]