Kabilin süqutu (2021)

Kabilin süqutu — 15 avqust 2021-ci ildə Əfqanıstanın paytaxtı Kabil şəhərinin Taliban qüvvələri tərəfindən ələ keçirilməsi. Şəhərin tutulması Əfqanıstan Prezidenti Əşrəf Qəninin ölkəni tərk etməsindən bir neçə saat sonra baş tutdu. Kabilin süqutundan əvvəl artıq Əfqanıstanın əyalət mərkəzlərinin bir çoxu Taliban tərəfindən ələ keçirilmişdi. Bu proses ümumən ABŞ-nin Əfqanıstanı tərk etməsi ilə başlandı.[6]

Kabilin süqutu
Əfqanıstan müharibəsi
Talibanın 2021-ci il hücumları
Kabil Beynəlxalq Hava Limanına girmək istəyən insanların Taliban yaraqlıları tərəfindən dayandırılması
Kabil Beynəlxalq Hava Limanına girmək istəyən insanların Taliban yaraqlıları tərəfindən dayandırılması
Tarix 15 avqust 2021
Yeri Kabil
Nəticəsi Talibanın qələbəsi
Münaqişə tərəfləri

Taliban Əfqanıstan İslam Əmirliyi

Əfqanıstan Əfqanıstan
Qeyri-hərbi dəstək:
 ABŞ [a]
 Böyük Britaniya [b]
Komandan(lar)

Taliban Heybətullah Axundzadə[1]
Taliban Əbdülqani Beradər.[2]
Taliban Suheyl Şahin[3]

Əfqanıstan Əşrəf Qəni
Əfqanıstan Heybətullah Əlizayi[4]
ABŞ Co Bayden
ABŞ Mark Milli
Böyük Britaniya Boris Conson
Böyük Britaniya Nik Karter

Tərəflərin qüvvəsi

Taliban

Əfqan Milli Müdafiə Qüvvələri

Əfqan Milli Ordusu
201-ci korpus[5]
111-ci diviziya[5]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əfqanıstan hökuməti və Taliban arasındakı danışıqlarda hakimiyyətin sülh yolu ilə ötürülməsi haqqında qərar qəbul edildi. Lakin hökumət iqtidarın keçid hökumətinə verilməsini istəsə də, Taliban bunu qəbul etmir və iqtidarın birbaşa onlara verilməsini tələb edir. Həmçinin bəzi "NATO" qüvvələri Əfqanıstanda qalaraq öz vətəndaşlarının təxliyəsi üçün təhlükəsizliyi təmin edirlər.[7]

Arxa plan

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Taliban yaraqlıları (2021)

Taliban və ona müttəfiq olan silahlı qruplar 1 may 2021-ci ildə, ABŞ qoşunlarının əksəriyyətinin Əfqanıstandan çıxarılması ilə paralel olaraq Əfqanıstan hökumətinin nəzarət etdiyi ərazilərə genişmiqyaslı hücumlar başlatdılar. Bu basqınlara tab gətirməyən Əfqanıstan Ordusunda xaos yarandı və avqustun ortalarına qədər yalnız iki silahlı qrup fəaliyyətini davam etdirdi. Bunlara Kabildə yerləşən 201-ci korpus və 111-ci diviziya daxil idi. Mehtarlam, Şaran, Qardez, Əsədabad şəhərlərinin və digər şəhərlərin, həmçinin Kabilin şərqindəki rayonların da ələ keçirilməsi ilə paytaxt mühasirəyə salındı.[5] Beləliklə, tərəflər arasındakı danışıqlarda şəhərin sülh yolu ilə Talibana verilməsi qəbul edildi və 15 avqust 2021-ci ildə şəhər Talibana təslim oldu.

Qeydlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Müttəfiq sığınacağı əməliyyatı
  2. ↑ Açılan cığır əməliyyatı

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Kapetas, Anastasia. "After the fall of Kabul". www.aspistrategist.org.au/. 16 August 2021. 16 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 August 2021.
  2. ↑ "The Taliban's terrifying triumph in Afghanistan". Economist. 15 August 2021. 15 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 August 2021.
  3. ↑ Latifi, Ali. "'At the gates': Taliban ready to take Afghan capital". www.aljazeera.com. 15 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 August 2021.
  4. ↑ Azaz, Syed. "Afghanistan Army Chief removed from post". Geo.tv. 11 August 2021. 11 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 August 2021.
  5. ↑ 1 2 3 Roggio, Bill. "Taliban encircling Afghan capital Kabul, prepping final assault through east". FDD's Long War Journal. 14 August 2021. 14 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 August 2021.
  6. ↑ Missy Ryan; Karen DeYoung. "Biden will withdraw all U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, 2021". The Washington Post (English). 13 April 2021. 16 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 August 2021.
  7. ↑ "NATO says it is helping keep Kabul airport open for evacuations". Reuters. 15 August 2021. 15 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 August 2021.