Arxeoloqların fikrincə, bu ərazidə ən qədim insan məskənləri eramızdan əvvəl dördüncü minilliyə, neolit dövrünə aiddir. Arxeoloqlar Karqopol bölgəsində 50-dən çox qədim yerləri sayırlar. Bütün dayanacaqlar göllərin yaxınlığında və ya çaylar boyu təpələrdə yerləşir. Onların əhalisi azdır, 25-30 nəfərdən çox deyildir. Əsas məşğuliyyət balıqçılıq və su quşları ovu idi[3].
1918-ci ilin yanvarında Kargopolda RSDLP (b) təşkilatı yarandı və Sovet hakimiyyəti quruldu. Müharibələrarası dövr bölgə üçün bir sıra ənənəvi memarlıq abidələrinin sökülməsi ilə əlamətdar oldu. Bunların arasında Valuşki üzərində Xilaskarlar Kilsəsi (XVII-XX əsrlər), Transfiqurasiya Monastırı Kafedrali (1717), Vladimir Kilsəsi (XVII əsrin ortaları), Qüds Kilsəsi (1732) inşa edildi.
30 aprel1919-cu ildə Karqopol rayonu Olonets vilayətindən Voloqda quberniyasına keçirildi [4].
1937-1940-cı illərdə rəhbərlik Karqopolda yerləşirdi, məhbusları giriş işləri ilə məşğul olurdular. 1940-cı illərdə şəhərin qərbində bir hava limanı inşa edildi.
Əsasən iqtisadi inkişafda mənfi tendensiyalar mövcuddur. Bu, Arxangelskdən çox uzaq məsafədə olması, ərazinin nəqliyyatın az assimilyasiyası və müəssisə məhsullarının rəqabət qabiliyyətinin olmaması ilə əlaqədardır. Şəhər iqtisadiyyatı meşə və ya ağac emalı sənayesinin inkişafı hesabına inkişaf edə bilər, lakin nəqliyyat infrastrukturunun zəif inkişafı və ixrac limanlarından və bazarlardan uzaq olması səbəbindən gələcək inkişaf şansları azdır[5]. Bölgənin ən zəngin turizm imkanlarından (orta əsr şəhər memarlığı, taxta memarlıq, Kenozero milli parkı) demək olar ki, istifadə edilmir.
Колясников К. Д.Каргополь // Олонецкие губернские ведомости. 1898. № 72. С. 1.
Колясников К. Д. Каргополь // Олонецкие губернские ведомости. 1898. № 86. С. 2.
Кораблёв С. П.Этнографический и географический очерк города Каргополя. 1851. — Архангельск, 1993.
Докучаев-Басков Ф. К.Каргополь. 1912—1913. — Архангельск, Архангельский центр Русское географическое общество, 1996.
Гемп, Ксения ПетровнаКаргополь. — Архангельск, Северо-Западное книжное изд-во, 1968. — 96 с. (Серия: Города Архангельской области (книжная серия)).
Каргополь. Альбом. / Вступительная статья Каковкин, Александр Яковлевич. — Л., Искусство, 1971. — 84 с. (Серия: Памятники древнерусского зодчества).
Алфёрова Г. В.Каргополь и Каргополье. — М., 1973.
Фёдоров, Борис НиколаевичКаргополь и его окрестности. — Л., Художник РСФСР, 1978. — 80 с. (обл.) — 150.000 экз. (Серия: Памятники городов России).
Каргополье. Художественные сокровища. Альбом. / Автор-составитель Г. П. Дурасов. — М., Советская Россия, 1984.
Гунн, Генрих ПавловичКаргопольский озёрный край. — М., Искусство, 1984. — 184 с. — (Серия: Дороги к прекрасному).
Гунн, Генрих ПавловичКаргополье—Онега. Изд. 2-е (изд. 1-е — 1974). — М., Искусство, 1989. — 168 с. — (Серия: Дороги к прекрасному). — ISBN 5-210-00037-0.
Мильчик, Михаил ИсаевичКаргополь. Деревянная крепость и остроги по реке Онеге. Документы и графические реконструкции. — СПб., Лики России, 2008. — 168 с. — ISBN 978-5-87417-281-7.
Решетников, Николай ИвановичРусского Севера храмы. Древний Каргополь: Очерк-путеводитель. — М., Демиург-Арт, 2006. — 88 с., ил. — ISBN 5-94414-127-1.
Решетников, Николай ИвановичРусского Севера храмы. Вып. 2. Каргополье: Очерк-путеводитель. — М., Демиург-Арт, 2009. — 180 с., [32] л. ил. — ISBN 5-94414-136-0.
Каргополье. Фольклорный путеводитель: предания, легенды, рассказы, песни и присловья / Составители: М. Д. Алексеевский, В. А. Комарова, Е. А. Литвин, А. Б. Мороз. — М., ОГИ, 2009. — 616 с. — ISBN 978-5-94282-511-9.
Лубченков Ю. Н. Каргополь // Энциклопедия «Города России» (10000 nüs.). М: Белый Город. 2006. 312–315. ISBN5-7793-0860-8.