Kaspi andızı

Xəzər andızı - (lat. İnula caspica Blum ex Ledeb.). Asterkimilər - (Asteraceae Dumort.) fəsiləsinə aid bitki növü.

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür. [1][2]

Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gövdəsi düz, çılpaq, çiçək qrupunda qalxanvari-budaqlı, 30-50 sm hündürlükdə çoxillik ot bitkisidir. Yarpaqlar lansetvari və ya xətti-lansetvari, kənarlardan düz, çılpaq, alt tərəfdən və kənarlardan nahamar, yuxarı yarpaqlar oturaq və əsasında küt qulaqcıqlarla, çılpaq ya da xırda təpəciklidir. Örtücük 15-22 mm diametrində, çöl yarpaqcıqları qısa, qabıqlı, kənardan təpə hissəsi tükcüklü, daxili pərdəli, ensiz xətlidir. Qılçıq çiçəkləri ensiz, çıxsaylıdır. Toxumcaları tükcüklüdür.[3]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çiçəkləmə və meuvəgətirmə dövrü iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Toxumla çıxalır, mezofitdir, işıqsevən, uzlaşmaya avamlıdır, dəniz kənarında, psammofit-litoral qruplaşmalarda rast gəlinir. Dərman bitkisidir.[3][4]

Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Lənkəran ovalığıdır (Sara adası).

Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Populyasiyanın təbii ehtiyatı azdır.

Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]

 İqlimin təsiridir.

Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qorunma tədbirləri təşkil olunmur. Bitdiyi yerlərin tam mühafizəsi, növün müasir vəziyyətinin öyrənilməsi, yeni yayılma ərazilərinin aşkar edilməsi, introduksiyası, toxum bankında saxlanılması təklif olunur. 

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabı " Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri " II nəşr, Bakı 2013
  2. http://redbook.az/?options=project&id=Kaspi%20and%C4%B1z%C4%B1[ölü keçid]
  3. 1 2 Флора Азербайджан, 1961
  4. Мехтиева Н.П., 2010