Kelimutu
Kelimutu — İndoneziyada dağ. Geoloji olaraq yatmış vulkan. İndoneziya`nın Mərkəzi Flores Adasındakı Moni qəsəbəsinə 50`km yaxınlıqda olan bu zirvənin hündürlüyü 1639 metrdir. Kelimutu vulkanının ətrafında üç vulkanik göl vardır.Vulkanik aktivliklərdən sonra rəngləri dəyişən bu göllər krater xassəli göllərdir. Hansı rəngdə və nə vaxt dəyişəcəyini təxmin etmək mümkün olmayan bu göllər uzun illərdir turistlərin axınına səbəb olmuşdur.[1]
| Kelimutu | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 1.639 m |
| Yerləşməsi | |
| 8°46′12″ c. e. 121°49′12″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Geologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Vulkanda müxtəlif rəngli üç heyrətamiz zirvə krater gölləri var. Tiwu Ata Bupu (Qocalar Gölü) adətən mavi rəngdədir və üç gölün ən qərbindədir. Digər iki göl, Tiwu Ko'o Fai Nuwa Muri (Gənclər və Qızlar Gölü) və Tiwu Ata Polo (Sehrli və ya Sehrli Göl) ortaq bir krater divarı ilə ayrılır və adətən yaşıl və ya qırmızıdır. Gölün rəngləri dövri olaraq dəyişir. İki şərq gölündə baş verən aktiv yüksəlmənin ehtimal olunan səbəbi sualtı fumarollardır.[2]
Kelimutu geoloqları da maraqlandırır, çünki üç göl fərqli rənglərə malikdir, lakin eyni vulkanın təpəsindədir. Kelimutu Milli Parkı rəsmilərinin dediyinə görə, gölün tərkibindəki mineralların kimyəvi reaksiyaları nəticəsində rəng dəyişir, ola bilsin ki, vulkan qazının aktivliyi səbəb olur. Bununla belə, rəng dəyişikliklərini oksidləşmə-reduksiya kimyəvi dinamikası ilə idarə etmək daha doğrudur. Bandunqun cənubundakı Qərbi Yavadakı Kawah Putih gölü, Kelimutudakı göllərə bəzi oxşarlıqları olan İndoneziyada başqa bir krater gölüdür.
Turizm
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kelimutu ərazisində yerli milli parkın inkişafının ilk günlərində ehtiyatların istifadəsi ilə bağlı yerli icmalarla bəzi mübahisələr var idi. Bu yaxınlarda meşə mühafizəçiləri yaxınlıqdakı kənd icmaları ilə daha yaxşı əlaqələr qurmaq üçün çalışdılar və ümumi idarəetmə yaxşılaşdı.
Kelimutu, İndoneziyada ribu kimi qeyd olunan dağlardan biridir və İndoneziyada 1000 metrdən (3,281 fut) yüksək olan dağlardır.
Ərazinin 1915-ci ildə Hollandiyanın regional hərbi komandiri B. van Suchtelen tərəfindən fərqinə vardıqdan sonra diqqəti cəlb etməyə başladığı və 1929-cu ildə Y. Boumanın bu yer haqqında yazmasından sonra daha çox tanındığı deyilir.
Ən yaxın hava limanları Maumere və Endedir. Balidən Endeyə müntəzəm uçuşlar var. Endedən Moniyə, yaşayış yerlərinin mövcud olduğu Kelimutunun ətəyindəki şəhərə, Monidən Kelimutuya avtomobillə təxminən 3 saat davam edir.
Tiwu Ko'o Fai Nuwa Muri tarixi dövrdə kiçik freatik püskürmələrin mənbəyi olmuşdur. 1,639 m (5,377 fut) hündürlüyü olan Kelimutu vulkanının zirvəsi WNW-ESE istiqamətində 2 km (1,2 mil) uzanır; Kelido və Kelibaranın köhnə konusları müvafiq olaraq 3 km (1,9 mil) şimalda və 2 km (1,2 mil) cənubda yerləşir. Mənzərəli göllər məşhur turizm məkanıdır.[3]
Yerli Mədəniyyət
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kelimutu ölülərin ruhlarının buraya köçdüyünə inanan yerli Lio xalqı üçün müqəddəsdir. Gənclərin ruhu Tiwu Koo Fai Nuwa Muri (Gənclər və Qızlar Gölü), qocalar Tiwu Ata Bupu (Qocalar Gölü) soyuqluğuna, pislərin ruhu Tivu Ata Poloya (Sehrlənmiş və ya) gedir. (Sehrli göl). Avqustun 14-də Aslanın illik "Əcdadların Ruhunu Bəslə" mərasiminin rəqsi zamanı göllərin kənarındakı təntənəli qayalarda donuz əti, betel qoz-fındıqları, düyü və digər qiymətli hədiyyələr qalır.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Kelimutu на сайте Global Volcanism Program". 2013-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-11-09.
- ↑ "Kelimutu Volcano". www.photovolcanica.com. 2023-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-28.
- ↑ Tri Hatma Ningsih. "Tiga Warna Sejuta Pesona". June 23, 2014. April 13, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 27, 2023.