Kiçik şeylər (kitab)

Kiçik Şeylər (türk. Küçük Şeyler, osman. كوچك شيلر) — Sami Paşazadə Səzai tərəfindən yazılan və 1891-ci ildə[qeyd 1] nəşr olunan hekayə kitabı.[1][2][3] Qısa hekayənin qərb ədəbiyyatındakı hekayələrə oxşar xüsusiyyətlərə malik olan türk ədəbiyyatının ilk nümunəsi olaraq qəbul edilir. Kitab ədəbiyyat tarixçilərinin qısa qiymətləndirmələrindən başqa çox diqqət cəlb etməmişdir. Hekayə ilk dəfə nəşr olunmasından sonra bir də nəşr olunmamışdır. Hekayə Türkiyənin öz rəsmi dilini latın qrafikasına çevirməsindən sonra, yeni hərflərlə nəşr olunmamışdır. Qısa həmcli olan hekayə, yazıçının bütün əsərlərini bir araya gətirən Zeynəb Kərman tərəfindən tərcümə edilmişdir. Hekayə hal-hazırda nəşriyyat evlərində müasir türk dilində, Küçük Şeyler (azərb. Kiçik Şeylər‎) adı ilə nəşr olunur. Əsərin 1891-ci ildə Matbaa-i Ebüzziya nəşriyyat evində nəşr olunan nüsxəsi, İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsi Osmanlı dilindəki kitablar kolleksiyası nəzdində Atatürk kitabxanasında yerləşir.

Kiçik Şeylər
azərb. Küçük Şeyler‎
osman. كوچك شيلر
1891-ci ildə "Matbaa-i Ebüzziya'"da nəşr edilən kitabın giriş hissəsi, nəşr edən: Kitabçı Arakəl
1891-ci ildə "Matbaa-i Ebüzziya'"da nəşr edilən kitabın giriş hissəsi, nəşr edən: Kitabçı Arakəl
Müəllif Sami Paşazadə Səzai
Janr Hekayə
Orijinalın dili Osmanlı türkcəsi
Ölkələr  Osmanlı imperiyası
Tərcüməçi İlk tərcümə: Zeynəb Kərman
Nəşriyyat Osmanlı türkcəsi: "Matbaa-i Ebüzziya'"
Türk dili: İstanbul Universiteti Fənn-Ədəbiyyat Fakültəsi Nəşriyyatı
Səhifə 104

Bir müqəddimə altı hekayə (müvafiq olaraq "Bu Böyük Adam Kimdir?", "Heç", "Pişiklər", "İki Yüz Əlli Kuruşa Bir Əsr", "Toy", "Pantomima") ilə Alfons Dode tərəfindən tərcümə edilən "Arleziyalı" adlı bir hekayədən ibarət olan "Küçük Şeyler"də sonradan əlavə olunan mənsurə olaraq adlandırıla bilən növdə yazılmış olan "Bir Kitâbe-i Seng-i Mezâr" adlı mətn də mövcuddur. Həm romantizm, həm də realizmin cərəyanlarını ehtiva edən və müşahidə əsaslı olan əsərdə hadisələr və personajlar qanunauyğunsuz xüsusiyyətlər daşımır. Səzai bu əsəriylə Namiq Kamal və Əbdülhaq Hamid Tərxan üslüblarından qismən uzaqlaşmaqla birlikdə yenə də təsvirlərinə şəxsi duyğularını qatmaq surətiylə romantizmdən tamamilə ayrıla bilmədiyini göstərmişdir. Əsər, əvvəlcə Xəlid Ziya Uşaqlıgil olmaqla, "Edebiyat-ı Cedide" yazıçılarına böyük ölçüdə təsir göstərmişdir. "Küçük Şeyler" əsəri üçün müsbət rəylərdən başqa, bəzəkli izahıyla özünə zidd olduğu və ədəbi dəyərinin yüksək olmadığına dair mənfi görüşlər də var.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qeydlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Bəzi mənbələrə görə 1892-ci ildə

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Qəhrəman, Alim. "HiKAYE" (PDF). TDV İslam Ensiklopediyası. 1998: səh. 495. 11 April 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 13 November 2017.
  2. ↑ Törəmək, Mehmet. "Hikâyeciliğime Düşen Cemre: Küçük Şeyler" (PDF). 21 May 2017 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 November 2017. (#invalid_param_val)
  3. ↑ Ömər, Ayxan. "Sami Paşazade Sezai Kedi Öykülerinin En Güzelini Yazdı" (PDF). 25 March 2017 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 November 2017. (#invalid_param_val)

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]