Kilim

Kilim — xovsuz xalça növləridən biri. Hər iki üzündən istifadə olunur.

Xalça
kilim
Xalça haqqında məlumatlar
Tam adı	Yun kilim
Növü	Xovsuz xalçalar
Ölkə	Azərbaycan
Bölgə	Şirvan
Toxunması haqqında məlumatlar
Başlanma	XIX əsr
Üslubu	Naxışlı toxunma yun xalça
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kilim texnikasının əsasına da arğac ipinin ərişdən keçirilməsi təşkil edir. Lakin cecim, palaz və şəddədən fərqli olaraq arğac toxunulan məhsulun bütün eni və ya uzunu boyu aparılmır. Kilimdə müxtəlif rəngli arğaclar bir cərgədə düzülə bilər. Beləliklə hər cərgədə müxtəlif rəngli iplərin sayını artırıb azaltmaqla toxucu şaquli istiqamətdə yönəlmiş həndəsi ornament zənginliyinə nail ola bilər. Zonasından və ənənəsindən asılı olaraq belə ornamentlər gah iri, gah da xırda formalı olurlar. Bəzən toxucu bir məmulatın toxunuşunda həm palaz, həm də kilim texnikasından istifadə edir. Bu da öz növbəsində toxunulan məhsulun bədii keyfiyyətlərini artırırdı.

Kilim texnikasında toxunan məmulat içərisində qədirqə xüsusilə qeyd olunmalıdır. Toxunuşuna görə kilimin bir növü olan qədirqənin iri şaquli formalı zolaqları vardır. Bu zolaqlar ardıcıl olaraq isti və soyuq çalarlardan təşkil olunur. Müxtəlif rəngli zolaqların kənarı boyunca onların konturunu təkrarlayan saya ip buraxılırdı.

Xovsuz xalçaların ən geniş yayılmış növu kilimdir. Kilimlər iplərlə naxışlama yolu ilə daha mürəkkəb hörmə tikməklə toxunur. Kilim həndəsi naxışların əhatə etdiyi çatvari işıq zolağı ilə səciyyələnir. Bu çatvari işıq zolağı şəbəkə effekti verir. Kilimin texnologiyasına əsasən naxışlar romb, üçbucaq və trapesiya formasında olur. Bitki mənşəyinə malik bütün elementlərin, heyvan, quş və insanların rəsmlərin həndəsi təsviri verilir. Kilimin müxtəlif zonalarındakı tikişlər kompozisiyası, naxışları və rənginə görə bir-birindən fərqlənir.

Texniki xüsusiyyətlərinə görə kilimləri istehsal mərkəzlərinə əsasən 5 əsas qrupa bölmək olar: Qazax kilimləri, Qarabağ kilimləri, Abşeron kilimləri, Şirvan kilimləri və Təbriz kilimləri. Bu kilimlərin səciyyəvi xüsusiyyəti kompozisiyanın tarazlığı, rənglərin ziddiyyəti və dəqiq simmetriya, iri və xırda romb və qarmaqvari elementlər qismində, daha qabarıq və ifadəli ənənəvi naxışdan ibarətdir.

• Kilim

Bu məqalə qaralama halındadır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. Əgər mümkündürsə, daha dəqiq bir şablondan istifadə edin.