Krımlı (film, 2004)

KrımlıÇingiz Dağçının 1956-cı ildə qələmə adlığı "Qorxunc illər" romanı əsasında çəkilmiş bədii film.

Krımlı
türk. Kırımlı
Janr dram
tarixi
Rejissor Burak Cem Arlıel
Prodüser Avni Özgürəl
Ssenari müəllifləri Nil Güleç Ünsal
Atilla Ünsal
Baş rollarda Murad İldırım
Səlma Ərgeç
Əli Barkın
Baki Devrak
Bülent Alqış
Joşi Peters
Suavi Eren
Gülçin Santırçıoğlu
Burç Kümbetlioğlu
Emrə Şən
Sərvət Bulud Bostan
İstehsalçılar Warner Bros.
TFT Yapım
Studiya Warner Bros.
TFT Yapım
Distribütorlar Inter Medya
Warner Bros.
İlk baxış tarixi 12 dekabr 2014 Türkiyə
22 fevral 2015 Azərbaycan
Filmin növü tammetrajlı bədii film
Müddət 118 dəq.
Büdcə 5.5 milyon TL
Gəlir 847.445.0 TL
Ölkə Türkiyə Türkiyə
Dil türkcə
İl 2014
Rəng rəngli
IMDb ID3521192

Film İkinci Dünya müharibəsi dövründə alman əsir düşərgələrində saxlanılan tatar əsirlərin yaşadıqları insanlıq faciəsi və çəkdikləri acılardan bəhs edir.[1]

Krımda yaşayan və Krım türkü olan Sadıq Turan müharibə başlayandan sonra hərbi xidmətə çağırılır və cəbhəyə yollanır. O, müharibə zamanı almanlara əsir düşür və almanca bildiyinə görə saxlanıldığı düşərgədə rabitə işçisi işləməyə başlayır. Bir müddət sonra almanların Krımı ruslardan alıb oa müstəqillik verəcəyi ilə bağlı vədlər səslənir və bu məqsədlə Krım türklərindən ibarət hərbi dəstə qurulur. Sadiq də bu dəstənin tərkibində alman ordusunda xidmət etməyə başlayır. Ancaq səslənən vədlərin yalan olduğunu anlayan Sadıq Krımın doğrudan azad olunması üçün fəaliyyətə keçir. Elə aşıq olacağı Mariya ilə də bundan sonra tanış olur.[2]

Filmin rejissoru "Türk pasportu" filmini çəkmiş Burak Arlıeldir. Rollarda isə Murad İldırım, Səlma Ərgeç, Bülent Alqış, Gülçin Santırcıoğlu və Burc Kümbetlioğlu kimi aktyorlar oynayır.

Türk dili ilə yanaşı alman və rus dilinin də tez-tez işlədildiyi filmin ən vacib xüsusiyyətlərindən biri multikultural dəyərləri təbliğ etməsindədir. Bir az cahil olsa da, vurğu incitmədiyini deyə bilərəm. Xüsusilə açılış səhnəsində Mariya və Nasist əsgərləri arasında vurğu yönümlü bir dialoq, bu məsələnin nə qədər yorğun olduğunu açıq şəkildə göstərir. Selma Ergeç'in film boyu qırıq bir Türklə danışmaq öhdəliyi onu tükəndirə bilərdi, amma bacardı. Deyə bilərəm ki, Murat Yıldırım və Selma Ergeç cütlüyü yaxşı bir kimya tutmağı bacardılar. Bundan əlavə, filmdə çox teatral qalan dialoqlar bəzən filmdəki tempi azaldır.

Krımın ən çox narahat etdiyi məqam, filmin bütün müddəti boyu gərgin bir temp olmasıdır. Bu məsələdə qətiyyətli bir rəftar göstərə bilməməsi filmi bəzi səhnələrə salsa da, sahib olduğu digər üstünlükləri bu vəziyyəti asanlıqla bağladığını söyləmək səhv olmaz.

Nəticədə, həftənin ən iddialı prodakşınlarından biri olan Kırımlı üçün layiqli bir şərhdir. Yaxşı uyğunlaşdırılmış və yüksək dərəcədə çətin olan ssenarisi və görmə qabiliyyəti içindəki kiçik səhvləri əhatə edir. Ən əsası müharibə dövrü haqqında bir film olaraq daim təşvişə qoşulmur və mövzuda oynamır.

Murad İldırım — Sadıq Turan
Səlma Ərgeç — Maria Koseçki
Əli Barkın — Xəlil
Baki Devrak — Bauer
Bülent Alqış — Mustafa
Joşi Peters — Şultz
Suavi Eren — Gestapo
Gülçin Santırçıoğlu
Burç Kümbetlioğlu — Qılıncbəy
Emrə Şən
Sərvət Bulud Bostan
  1. "Crimean". www.imdb.com. 2020 10 iyun tarixində arxivləşdirilib.
  2. "Kırımlı". www.beyazperde.com. 2020 10 iyun tarixində arxivləşdirilib.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]