Kripton (II)flüor

Kripton (II)flüor
Kripton (II)flüor
Ümumi
Sistematik adı	Kripton (II) flüor
Kimyəvi formulu	KrF2
Molyar kütlə	121,8 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	3,3 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Qaynama nöqtəsi	30 °S
Parçalanma temperaturu	20 °S
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	13773-81-4
PubChem	83721
ChemSpider	75543

Kripton (II) flüor KrF₂ - uçucu rəngsiz kristallardı, kriptonun ilk açıq birləşməsidir. Kimyəvi aktiv maddədir. Yüksək temperaturda flüor və kriptona parçalanır.

Fiziki-kimyəvi xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xüsusiyyətləri	Göstəriciləri
Entalpiya (298 K, qaz fazasında)	60,2 KJ/mol
Entalpiya(298 K ,bərk fazada)	15,5 KJ/mol
Entropiya (300 К, qaz fazasında)	253,6 J/(mol• K)
Buxarlanma entalpiyası	37 KJ/mol
İstilik tutumu (300 К, az fazasında)	54,2 J/(mol• K)

Strukturu və kristalik modifikasiyaları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kripton (II) flüor iki kristal modifikasiyadan birində mövcud ola bilər: α-forma və β-forma. β-KrF2 -80 °C-dən yuxarı temperaturda sabitdir. Aşağı temperaturda α-forma sabitdir.

Parametr	Göstərici
а	0,458 нм
b	0,458 нм
c	0,583 нм
Məkan simmetriya qrupu	P4₂/mnm

Alınması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kripton (II) flüoru sadə maddələrdən bir çox yolla almaq olar. Aşağıda birləşmənin alınma sürətini artırmaq üçün KrF2-nin sintezi üsulları verilmişdir. Ümumi reaksiya sxemi aşağıdakı kimidir:

{\mathsf {Kr+F_{2}\rightarrow KrF_{2}}}

Elektrik boşalmasının aktivləşdirilməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bu üsul nəticəsində həm də kripton tetraflüor alınır. Flüor və kripton qarışığının 1: 1 və 1: 2 nisbətində, 40-dan 60 mm.c.st təzyiq altında güclü elektrik boşalması ilə (cərəyan şiddəti 30 mA, gərginlik 500-1000 V) aktivləşdirilir. Bu cür sintezin sürəti saatda dörddə bir qrama çata bilər, lakin metod olduqca qeyri-sabit və xarci amillərə həssasdır.

Fotokimyəvi üsul[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fotokimyəvi alınma üsulu flüor və kripton qarışığına ultrabənövşəyi şüalanmanın dalğa uzunluğu 303-313 nm olan təsiri ilə əsaslanır. Bu halda saatda 1,22 qram sürətlə məhsul almaq olar. Daha sərt şüalanma nəticəsində (dalğa uzunluğu 300 nm-dən az olan) diflüorun parçalanmasının əks prosesini aktivləşdirir. Ən optimal temperatur 77 K-dir, bu temperaturda kripton bərk , flüor isə maye halda olur.

Temperaturun aktivləşdirilməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bərk kripton 680 °C-yə qədər qızdırılan qaz halında olan flüordan müəyyən məsafədə olmalıdır, flüor molekulları sərbəst radikallara parçalanır və flüor kriptonu oksidləşdirir. Qızdırılma isti tel ilə həyata keçirilir, kəskin temperatur qradienti (900 dərəcə / sm-ə qədər) səbəbindən kriptonun qaz fazasına keçmədiyi şərtləri seçmək mümkündür. Bu üsul nəticəsində saatda 6 qrama qədər kripton flüor istehsal etmək olar.

Kimyəvi xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kəskin qızdırıldıqda, partlayışla sadə maddələrə parçalanır:

{\mathsf {KrF_{2}\rightarrow Kr+F_{2}}}

Su ilə şiddətlə reaksiya daxil olur (10 °C-dən yuxarı partlayışla):

{\mathsf {2KrF_{2}+2H_{2}O\rightarrow 2Kr+4HF+O_{2}}}

Zəif Lyuis əsasının xassələrini görsədir. Məsələn, Lyuis turşuları ilə qarşılıqlı əlaqədə olduqda, [KrF] + [EF6] - tərkibli kompleks birləşmələr əmələ gəlir (burada Sb, Au, Pt və digər metallar E elementi kimi istifadə edilə bilər):

{\mathsf {2Au+5KrF_{2}\rightarrow 2AuF_{5}+5Kr}}

SbF₅ və AuF₅ olan komplekslər kripton diflüordan termiki cəhətdən bir qədər daha sabitdirlər.

{\mathsf {SbF_{5}+KrF_{2}\rightarrow [KrF][SbF_{6}]}}

Tətbiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ən çox qeyri-üzvi sintezdə flüorlaşdırıcı agent kimi istifadə olunur.Maraqlı bir tətbiq, atomar flüorun istehsalıdır.

Saxlama[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kripton(II)flüor kifayət qədər güclü oksidləşdirici və flüorlaşdırıcı olduğundan, 0 °C-dən aşağı temperaturda möhürlənmiş nikel və ya alüminium qablarda (çünki nikel və alüminium KrF2 ilə passivləşdirilir) saxlanılır.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Некрасов Б. В. Основы общей химии. В 2 томах. М: Химия, 1973 г.
Рабинович В. А., Хавин З. Я. «Краткий химический справочник» Л.: Химия, 1977 с. 75.