Krunk PUA
Krunk (tərcümədə Leylək[1]) - Ermənistanda istehsal olunan pilotsuz uçuş aparatı. Ermənistanda ilk dəfə PUA layihəsinin həyata keçirilməsinə 2006-cı ildə başlanıb, daha sonra isə layihə A.Hamperyants adına Hərbi Aviasiya Universitetində davam etdirilib. 2009-cu ildə Ermənistan Silahlı Qüvvələri ilk “Krunk” tipli PUA-ları silahlanmaya qəbul edib. Ermənistan Silahlı Qüvvələri nisbətən böyük “Azniv”, “Krunk-25-1” və “Krunk-25-2” PUA-larına da sahibdir. “Krunk” ailəsi 3 modeldə istehsal edilir. “Krunk” PUA-ları İsrail Ordusunun silahlanmasında 80-ci illərdən etibarən mövcud olan, A, B və C seriyalarında istehsal edilən RQ-2 “Pioneer” PUA-larına bənzəyir. Bəzi mənbələrin məlumatına görə Krunk PUA-ları Serbiya ilə müştərək istehsal olunur.
| Krunk | |
|---|---|
 | |
| Tipi | Kəşfiyyat Pilotsuz Uçan Aparatı |
| Baş konstruktor | A.Hamperyants adına Hərbi Aviasiya Universiteti |
| İlk uçuş | 2011 |
| Status | İstifadə olunur |
| İstismarçılar | Ermənistan Silahlı Qüvvələri |
| İstehsal ili | 2011- indiyə kimi |
| Variantları | Krunk-25-1, Krunk-25-2, Azniv |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Krunk PUA 2011-ci ildən istehsal edilir. “Krunk” PUA-ları İsrail Ordusunun silahlanmasında 80-ci illərdən etibarən mövcud olan, A, B və C seriyalarında 1986-cı ildən bəri istehsal edilən RQ-2 “Pioneer” PUA-larına bənzəyir. Onların Rusiyanın əlinə keçməsi tarixi təxminən 1990-cı ildə baş verib. “Krunk” PUA ailəsinin RQ-2 “Pioneer” PUA-ları ilə konstruksiya və TTX oxşarlığı kifayət qədərdir.
Modelləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Krunk-25-1[redaktə | mənbəni redaktə et]
"Krunk 25-1-2" PUA-sı optik alətlərlə yeni bir turel əldə edib. Quraşdırılan səsboğucu boruların isə böyük ehtimalla daha güclü mühərrikin tətbiq edilməsilə əlaqədar olduğu bildirilir. “Krunk 25-1” PUA-sı 3.8 metr uzunluğa, 4.32 m qanad açılımına malikdir və 20 kq faydalı yük daşıyır. Kreyser sürəti 110 km/s, maksimal sürəti 140 km/s, havada qalma müddəti 210 dəqiqəyə qədər, fəaliyyət radiusu 150 km, videosiqnalın komanda məntəqəsinə ötürülmə məsafəsi isə 100 km-dir. İşçi uçuş hündürlüyü 500-3000 metr, maksimum uçuş hündürlüyü 4000 metrdir.
Krunk-25-2[redaktə | mənbəni redaktə et]
“Krunk 25-2” 15 kq faydalı yük daşıyır. Aparatın əsas parametrləri “Krunk 25-1” ilə çox yaxımdır: kreyser sürəti 110 km/s, maksimal sürəti 140 km/s, havada qalma müddəti 210 dəqiqədir. Fəaliyyət radiusu isə videosiqnalın ötürülməsi məsafəsinin 100 km-lik göstəricisinə qədər azaldılıb. İşçi uçuş hündürlüyü 500-3000 metr, maksimum uçuş hündürlüyü 3500 metrdir.
Azniv[redaktə | mənbəni redaktə et]
“Azniv” PUA-sının qanad sonluqlarındakı fərqini nəzər almasaq, “Krunk-25-2” ilə eyni olduğunu iddia edə bilərik.
Döyüş tətbiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan Ordusunun 1-ci eşalon bölmələrinin əsgərləri istifadələrində olan atıcı və HHM silahları vasitəsi ilə 2015-2016-cı illər ərzində 20 ədəd, 2017-ci ildə 5 ədəd, 2018-ci il ərzində 4 ədəd, 2019-ci ilin aprelinə kimi 1 ədəd, yəni 5 ildən az müddətdə 30 ədəd Ermənistan PUA-nı məhv ediblər.[2] 2015-2016-cı illərdə məhv edilən PUA-ların 2-si Krunk PUA olub. Bunların hər ikisi 2015-ci ilin avqust ayında cəbhədə vurulub.[3] Bu PUA həmçinin Aprel döyüşlərində Ermənistan Ordusu tərəfindən aktiv şəkildə tətbiq edilib.
İstifadəçilər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ermənistan - 2015-ci ildə Ermənistan Ordusu inventarında 25-ə yaxın “Krunk-25-1” və “Krunk-25-2” PUA olduğu bilinir.[4]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "PUA texnologiyasının yaranışı: Ermənistan hansı səviyyədədir? – ANALİZ (HƏRBİ EKSPERT)". 2019-05-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-01.
- ↑ "Ermənistan "feyk" PUA istehsalı ilə dünya bazarına çıxa bilərmi? - ANALİZ (HƏRBİ EKSPERT)". 2019-05-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-01.
- ↑ "Ermənistan silahlı qüvvələrinin daha iki pilotsuz uçan aparatı məhv edilib". 2019-05-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-01.
- ↑ "Ermənistan Ordusunun multikopter tipli PUA-ları – ARAŞDIRMA – FOTOLAR". 2019-05-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-01.