Kvadrant

Kvadrant — göz cisimlərinin vəziyyətini və hündürlüyünü təyin etmək üçün tətbiq edilən qədim astronomik cihazdır.

Kvadrant çevrənin dördə birinə bəarbər qövs şəklindədir. Adı elə buradan götürülüb. Qövsün üzərində ölçü bölgüsü vardır. Bundan əlavə Kvadrant nişanlayıcı və senklota da malikdir. Göy cismi kavadrantin nişanlayıcısı ilə tutulur və bucağın qiyməti qövsün üzərindən oxunur.

Çevik kvadrantlarla bərabər, böyük tərpənməz cihazlar da düzəldilmişdir. Onlar divarların üzərində bərkidilərək yüksək dəqiqiliklə ölçmə aparmağa imkan verirdilər.

Danimarkalı astronom Tixo Brahe (alm. Tycho Brahe‎, 1546-1601) öz rəsədxanasında radiusu 2 m olan divar üzərində oturdulmuş Kvadrantdan istifadə etmişdir.bu cihaz dəqiq cənuba istiqamətlənmiş idi. Belə ki, onun üzərindən keçən göy cisimlərinin dəqiq hündürlüyünü (kulminasiya nöqtəsini) öçlmək mümkün idi. Bu cihazın dəqiqliyi 10 bucaq saniyəsi hədində yerləşirdi.