Loqoqram
Loqoqram (qədim yunancadan "loqo" – "söz" və "qram" – "çəkilən və ya yazılan"), həmçinin loqoqraf və ya leksiqraf — söz və ya morfem kimi dilin semantik komponentini təmsil edən yazılı simvol. Çin dilində, eləcə də digər dillərdə istifadə edilən Çin simvolları, Misir heroqlifləri və mixi yazıdakı bəzi simvollar kimi loqoqramlardır. Əsasən loqoqramlardan istifadə edən yazı sisteminə "loqoqrafiya" deyilir. Əlifbalar və hecalar kimi qeyri-loqoqrafik yazı sistemləri fonemikdir: onların fərdi simvolları birbaşa səsləri təmsil edir və heç bir xas məna daşımır. Bununla belə, məlum olan bütün loqoqrafiyalar ümumiyyətlə rebus prinsipinə əsaslanan bəzi fonetik komponentə malikdir və saf ideoqraflara fonetik komponentin əlavə edilməsi yazı sisteminin insan dilini adekvat şəkildə kodlaşdırmasına imkan verən əsas yenilik hesab olunur.
Loqoqrafik sistemlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Loqoqrafik sistemlərə ən erkən yazı sistemləri daxildir. Mesopotamiya, Misir, Çin və Mezoamerikanın ilk tarixi sivilizasiyaları bir növ loqoqrafik yazıdan istifadə edirdilər.[1] Sırf loqoqrafik olan yazı əksər dillər üçün praktiki ola bilməz və əksini göstərən heç bir hal məlum deyil.[2]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Writing – History of writing systems". Britannica. 10 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 April 2022.
- ↑ Coe, Michael; Van Stone, Mark. Reading the Maya Glyphs. Thames & Hudson. 2001. səh. 18. ISBN 978-0500285534.
Əlavə ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- DeFrancis, John. The Chinese Language: Fact and Fantasy. University of Hawaii Press. 1984. ISBN 0-8248-1068-6.
- Hannas, William C. Asia's Orthographic Dilemma. University of Hawaii Press. 1997. ISBN 0-8248-1892-X.
- Hoffman, Joel M. Chapter 3 // In the Beginning: A Short History of the Hebrew Language. New York University Press. 2004. ISBN 0-8147-3690-4.
- Daniels, Peter T.; Bright, William, redaktorlar The World's Writing Systems. Oxford University Press. 1996. ISBN 9780195079937.