Macarıstan Elmlər Akademiyası

Macarıstan Elmlər Akademiyası
MTA
Macarıstan Elmlər Akademiyası; MTA
	Magyar Tudományos Akadémia
Yaranma tarixi	3 noyabr 1825
Qurucusu	İştvan Seçeni;
	mta.hu; mta.hu/english
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Macarıstan Elmlər Akademiyası (mac. Magyar Tudományos Akadémia (MTA)) — Macarıstanın ən önəmli və prestijli elmi təşkilatı. Budapeştdə Dunay çayının sahilində yerləşir. Onun əsas vəzifələrinə elmin inkişaf etdirilməsi, elmi tapıntıların yayılması, tədqiqat və inkişafı dəstəkləmək və Macarıstan elmini ölkə daxilində və dünyada təmsil etməkdir.

Tarixi

Akademiyanın tarixi 1825-ci ildə İştvan Seçeninin Bratislavada elm cəmiyyətin məqsədlərini həyata keçirtmək üçün əmlakının bir illik gəlirini təklif etdiyi vaxtdan başlayır. İştvandan sonra bir sıra insanlar onun yolunu davam etdirdilər. Məqsədi Macarıstanın inkişafı və ölkədə elm və sənətin öyrənilməsi və yayılması kimi göstərildi. Müəssisə hazırkı adını 1845-ci ildə aldı.

Mərkəzi binası 1865-ci ildə Neointibah memarlığı üslubunda inşa edilmişdir. Binanın memarı Fridrix Avqust Ştüler idi.

Macarıstan Milli Elmlər Akademiyasının bölmələri

Elmi bölmə Akademiyanın bir və ya bir neçə əlaqəli elm filialları tərəfindən təşkil olunan bir hissəsidir.

Macarıstan Elmlər Akademiyasının hazırda on bir əsas bölməsi var:^[1]

I. Dilşünaslıq və ədəbiyyat bölməsi
II. Fəlsəfə və tarix elmləri bölməsi
III. Riyaziyyat bölməsi
IV. Kənd təsərrüfatı elmləri bölməsi
V. Tibb elmləri bölməsi
VI. Mühəndislik elmləri bölməsi
VII. Kimya elmləri bölməsi
VIII. Biologiya elmləri bölməsi
IX. İqtisadiyyat və hüquq bölməsi
X. Yer elmləri bölməsi
XI. Fiziki elmlər bölməsi

Tədqiqat institutları

Macarıstan Elmlər Akademiyasının Kənd Təsərrüfatı Tədqiqatları Mərkəzi^[2]
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Kimya Araşdırmaları Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Astronomiya və Yer Elmləri Araşdırma Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Biologiya Tədqiqat Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Kompüter və Avtomatika Araşdırma İnstitutu
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Ekoloji Tədqiqatlar Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının İqtisadi və Regional Araşdırmalar Tədqiqatları Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Enerji Araşdırmaları Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Humanitar Tədqiqat Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Dilçilik Araşdırmaları İnstitutu
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Renyi Riyaziyyat İnstitutu
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Eksperimental Tibb İnstitutu
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Təbiət Elmləri Tədqiqat Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Nüvə Araşdırma İnstitutu
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Fizika üzrə Viqner Tədqiqat Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının Sosial Elmlər Mərkəzi

Macarıstan Elmlər Akademiyasının prezidentləri

Jozef Teleki	17 noyabr 1830 – 15 fevral 1855
Emil Deşöfi	17 aprel 1855 – 10 yanvar 1866
Jozef Etvöş	18 mart 1866 – 2 fevral 1871
Menhert Lonyay	17 may 1871 – 3 noyabr 1884
Aqoston Trefort	28 may 1885 – 22 avqust 1888
Lorand Etvöş	3 may 1889 – 5 oktyabr 1905
Albert Berzeviçi	27 noyabr 1905 – 22 mart 1936
Jozef Habsburq	22 mart 1936 — oktyabr 1944
Dyula Korniş	7 mart 1945 – 29 oktyabr 1945
Dyula Mour	29 oktyabr 1945 – 24 iyul 1946
Zoltan Koday	24 iyul 1946 – 29 noyabr 1949
İştvan Rusnyak	29 noyabr 1949 – 5 fevral 1970
Tibor Erdey-Qruz	5 fevral 1970 – 16 avqust 1976
Yanoş Sentaqotay	26 oktyabr 1976 – 10 may 1985
İvan T. Berend	10 may 1985 – 24 may 1990
Domokoş Koşar	24 may 1990 – 9 may 1996
Ferenç Qlatz	9 may 1996 – 4 may 2002
Silvester Vizi	5 may 2002 – 6 may 2008
Jozef Palinkaş	6 may 2008 – 5 may 2014
Laslo Lovas	6 may 2014 — indiki

Həmçinin bax

Laslo Lovas

İstinadlar

↑ "Archived copy". 2014-11-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-11.
↑ "Archived copy". 2014-10-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-11.

[1] "Archived copy". 2014-11-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-11.

[2] "Archived copy". 2014-10-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-11.

[1]

[2]