Minimum istehlak səbəti

Istehlak səbəti məsələsini tənzimləmək üçün hazırda Azərbaycan Respublikasında 2004-cü il 5 oktyabr tarixli «Yaşayış minimumu haqqında qanun» qüvvədədir.

Adı çəkilən Qanuna əsasən minimum istehlak səbəti – insanın sağlamlığının və həyat fəaliyyətinin minimum səviyyəsi üçün zəruri olan ərzaq, qeyri – ərzaq malları və xidmətlərin elmi normalar əsasında müəyyən edilmiş toplusudur. Yaşayış minimumu – minimum istehlak səbətinin dəyəri və icbari ödənişlərin cəmindən ibarət olan sosial normadır.

Minimum istehlak səbəti əhalinin əsas sosial – demoqrafik qrupları üzrə bir nəfərin və ya ailənin xərc maddələri üzrə aşağıdakı tərkibdə formalaşdırılır:

1) ərzaq mallarının minimum toplusu;

2) fərdi və ailəvi istifadə olunan qeyri – ərzaq mallarının minimum toplusu (geyim, ayaqqabı və dəftərxana ləvazimatları, təsərrüfat, mədəni – məişət, sanitariya əşyaları, dərmanlar və s.);

3) xidmətlərin minimum toplusu ( mənzil – kommunal, nəqliyyat, rabitə, məişət, təhsil, mədəni – maarif, müalicə – istirahət xidmətləri və s.).

Minimum istehlak səbətinin tərkibi dövlət elmi idarə və müəssisələrinin, qeyri – hökumət təşkilatlarının iştirakı ilə Respublika hökuməti tərəfindən üç ildə bir dəfədən az olmayaraq müəyyənləşdirilməlidir.[1]

"Azərbaycan Respublikasında minimum istehlak səbətinin tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2005-ci il 23 iyun tarixli 118 nömrəli qərarı Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2014-cü il 6 iyun tarixli 182 nömrəli qərarı ilə yeni redaksiyada əlavələrlə təsdiq edilmişdir. Qərara əsasən Azərbaycan Respublikasında minimum istehlak səbətinin tərkibi aşağıdakı kimidir:

Azərbaycan Respublikasında minimum istehlak səbətinin tərkibi[2]

1. Ərzaq məhsulları (kq-la illik)

Sıra

№-si

Əmək qabiliyyətli əhali Pensiyaçılar Uşaqlar

0-15 yaş

1. Çörək və çörək məhsulları (una çevirməklə) 136.8 107.9 100.5
2. Kartof 54.8 40.2 42.0
3. Tərəvəz və bostan məhsulları 97.2 85.2 100.7
4. Meyvə və giləmeyvə 38.0 32.0 76.0
5. Ət və ət məhsulları 32.9 25.6 29.6
6. Süd və süd məhsulları (südə çevirməklə) 223.6 233.8 258.6
7. Balıq və balıq məhsulları 7.7 6.8 8.0
8. Yumurta (ədəd) 150 100 183
9. Şəkər və qənnadı məmulatları 16.9 15.8 19.7
10. Bitki yağı, marqarin və digər piylər 10.9 8.4 7.0
11. Kərə yağı 7.0 5.8 6.0
12. Digər məhsullar 4.7 3.3 4.0

2. Qeyri-ərzaq malları

Sıra

№-si

Ölçü vahidi/

aşınma müddəti

Əmək qabiliyyətli əhali Pensiyaçılar Uşaqlar

0-15 yaş

1. Palto tipli üst geyimləri qrupu ədəd/il 3/8 3/9 3/2.6
2. Kostyum tipli üst geyimləri ədəd/il 9/4.2 8/4.8 12/2
3. Alt geyimləri ədəd/il 9/2.5 9/2.7 12/2
4. Corab məmulatları cüt/il 7/1.5 4.5/2 6/1.3
5. Baş geyimləri və xırdavat məmulatları ədəd/il 4/5 3/6.4 4/3
6. Ayaqqabı cüt/il 6/3.5 5/3.5 6/1.3
7. Məktəb-yazı ləvazimatları ədəd/il 3/1 3/1 41/1
8. Yataq ləvazimatları ədəd/il 11/7.1 11/7.1 11/7.1
9. Mədəni məişət və təsərrüfat malları ədəd/il 14/10.2 14/10.2 14/10.2
10. İlkin tələbat və sanitariya əşyaları, dərmanlar bir ayda qeyri-ərzaq mallarına sərf olunan xərclərə görə faizlə 10 10 10

3. Xidmətlər

Sıra

№-si

Xidmətlərin adı Ölçü vahidi İstehlakın həcmi (orta hesabla adambaşına bir ildə)
əmək qabiliyyətli əhali pensiyaçılar uşaqlar 0-15 yaş
1. Mənzil ümumi sahə kv.m 12 12 12
2. Mənzillərin qızdırılması ümumi sahə kv.m 12 12 12
3. İsti və soyuq su təchizatı ayda m³ 5 5 5
4. Kanalizasiya ayda m³ 5 5 5
5. Qaz təchizatı ayda m³ 21 21 21
6. Enerji təchizatı ayda kVt/s 50 50 50
7. Nəqliyyat xidmətləri bir ildə gediş 692 365 406
8. Rabitə* aylıq tarif - - -
9. İnternet xidmətləri** aylıq tarif - - -
10. Digər xidmətlər bir ayda xidmətlərə sərf olunan ümumi xərcə görə faizlə 15 15 15

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "768-IIQ - Yaşayış minimumu haqqında". 2021-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.
  2. ↑ "118 - Azərbaycan Respublikasında minimum istehlak səbətinin tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında". 2022-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-11.