Mixail Avenarius

Mixail Petroviç Avenarius[1] (rus. Михаи́л Петро́вич Авена́риус; 7 (19) sentyabr 1835, Puşkin[d], Sankt-Peterburq quberniyası[d] – 4 (16) sentyabr 1895, Kiyev) — Rusiya fiziki.

Mixail Avenarius
Doğum tarixi 7 (19) sentyabr 1835
Doğum yeri
Vəfat tarixi 4 (16) sentyabr 1895 (59 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahəsi fizika
Təhsili
Üzvlüyü

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mixail Petroviç Avenarius lüteran pastoru Pyotr Aleksandroviç Avenariusun (1794–1854) oğlu idi. 19 sentyabr 1835-ci ildə Çarskoye Seloda anadan olmuşdur. Yazıçı Vasili Avenariusun qardaşıdır. 1854-cü ildə 5-ci Sankt-Peterburq gimnaziyasını, sonra isə 1858-ci ildə Peterburq Universitetini bitirmiş, ardınca bir müddət 2-ci gimnaziyada fövqəladə müəllimlik etmişdir. 1862-ci ildə xaricə getmiş, burada iki il əvvəl Berlində universitet kurslarında iştirak etmiş və professor Maqnusun laboratoriyasında işləmiş, sonra isə professor Kirxhofun rəhbərliyi ilə Heydelberqdə çalışmışdır.[2]

1865-ci ildə Rusiyaya qayıtmış və Kiyev Universitetinin fizika kafedrasının dosenti, 21 sentyabr 1866-cı ildən qeyri-adi professor, 11 noyabr 1867-ci ildən adi professor vəzifələrinə təyin edilmişdir.[3] 1890-cı ilə qədər universitetdə çalışmışdır. Bütün bu illər ərzində o, elmi məqsədlərlə xaricə, ömrünün son illərində isə səhhətini yaxşılaşdırmaq üçün yayda ancaq arabir Kiyevi tərk etmişdir. Almaniyaya etdiyi səfərlərin birində o, fizika problemlərinə həsr olunmuş alman elmi jurnalı "Annalen der Physik"in tam dəstini ehtiva edən çox qiymətli fiziki kitabxana əldə etmişdir.[2]

1875-ci ildə Ukraynada ilk eksperimental fizika laboratoriyasını və Kiyev Universitetinin Fizika fakültəsində tələbələr üçün fiziki laboratoriya emalatxanasını təşkil etmişdir. 1865–1885-ci illərdə Kiyevdəki Müqəddəs Vladimir Universitetinin meteorologiya laboratoriyasına rəhbərlik etmişdir.[4] 29 dekabr 1876-cı ildə Sankt-Peterburq Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir.[5] O, 30 avqust 1884-cü ildə fəal dövlət müşaviri vəzifəsinə yüksəlmişdir.[3]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Агеенко Ф. Л. Авенариус Михаил // Словарь собственных имён русского языка. Ударение. Произношение. Словоизменение. — М.: Мир и Образование; Оникс, 2010. — С. 57. — 880 с. — ISBN 5-94666-588-X, 978-5-94666-588-9.
  2. ↑ 1 2 Авенариус Михаил Петрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
  3. ↑ 1 2 Avenarius Michael Arxivləşdirilib 2016-03-24 at the Wayback Machine // Erik-Amburger-Datenbank (alm.)
  4. ↑ "Історія ЦГО. Перший період". ЦЕНТРАЛЬНА ГЕОФІЗИЧНА ОБСЕРВАТОРІЯ імені Бориса Срезневського (ukrayna). 2021-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-08.
  5. ↑ Профиль Михаила Петровича Авенариуса Arxivləşdirilib 2023-02-01 at the Wayback Machine на официальном сайте РАН

Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]