Molibden (V) xlorid

Molibden (V) xlorid kimyəvi formulu MoCl₅ olan qeyri-üzvi birləşmədir, molibden və xlorid turşusunun duzudur.

Molibden (V) xlorid
Ümumi
Sistematik adı	Molibden(V)xlorid
Kimyəvi formulu	Cl₅Mo[1]
Molyar kütlə	0 kq[1]
Fiziki xassələri
Sıxlıq	2,927; 2,928 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	194; 194,4 °S
Qaynama nöqtəsi	268; 269 °S
Molyar istilik tutumu (n.ş.)	120 C/(mol•K)
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	10241-05-1
PubChem	61497
RTECS	QA4690000
ChEBI	30635
BMT nömrəsi	2508
ChemSpider	55417, 11178826

Fiziki xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Molibden (V) xlorid monoklinik sinqoniyanın qara hiqroskopik kristallarını əmələ gətirir, fəza qrupu C 2/m. Dietil efirində, spirtlərdə, tetraxlormetanda, xloroformda, dixloretanda həll olunur.

Alınması[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Toz şəklində olan molibdenin və xlorun reaksiyası nəticəsində almaq olar:

${\displaystyle {\mathsf {2Mo+5Cl_{2}\ {\xrightarrow {400-500^{o}C}}\ 2MoCl_{5}}}}$

• Teraxlormetanın molibden (V) oksidin reaksiyası nəticəsində:

${\displaystyle {\mathsf {2MoO_{3}+3CCl_{4}\ {\xrightarrow {240^{o}C}}\ 2MoCl_{5}+Cl_{2}+3CO_{2}}}}$

Kimyəvi xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Yüksək temperaturda qızıdırıldıqda atmosferdə parçalamır:

${\displaystyle {\mathsf {MoCl_{5}\ {\xrightarrow {>268^{o}C}}\ MoCl_{3}+Cl_{2}}}}$

NO_2\uparrow + 5HCl\uparrow }</math>

• Hava rütubəti ilə reaksiya daxil olur:

${\displaystyle {\mathsf {MoCl_{5}+H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ MoCl_{3}O+2HCl}}}$

• Su ilə reaksiyası:

${\displaystyle {\mathsf {2MoCl_{5}+5H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ MoO(OH)_{3}\downarrow +H_{2}[MoCl_{5}O]+5HCl}}}$

• İsti qatı nitrat turşusu ilə reaksiyası:

• Qatı qəlivələrlə reaksiyası:

• ::${\displaystyle {\mathsf {MoCl_{5}+5NaOH\ {\xrightarrow {}}\ MoO(OH)_{3}\downarrow +5NaCl+H_{2}O}}}$

• Qızdırdıqda hava ilə oksidləşir:

• ::${\displaystyle {\mathsf {2MoCl_{5}+O_{2}\ {\xrightarrow {200^{o}C}}\ 2MoCl_{4}O+Cl_{2}}}}$

• Hidrogenlə 900 °C-də molibdenə və 250 °C-də molibden (III) xloridə qədər reduksiya olunur:

${\displaystyle {\mathsf {2MoCl_{5}+5H_{2}\ {\xrightarrow {900^{o}C}}\ 2Mo+10HCl}}}$

${\displaystyle {\mathsf {MoCl_{5}+H_{2}\ {\xrightarrow {250^{o}C}}\ MoCl_{3}+2HCl}}}$

• Natrium sulfid ilə molibden disulfidə qədər reduksiya olunur:

• ::${\displaystyle {\mathsf {2MoCl_{5}+5Na_{2}S\ {\xrightarrow {}}\ 2MoS_{2}+10NaCl+S}}}$

Tətbiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Molibden (V) xlorid molibden tozlarının hazırlanmasinda, qeyri-metal səthlərə molibden örtüyünün tətbiqində istifadə olunur.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

1. Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
2. Неорганическая химия / под ред. Ю.Д. Третьякова. — М.: Академия, 2007. — Т. 3. — 352 с.
3. Г. Реми. Курс неорганической химии. Изд. Мир, 1974, Т 2.

1. ↑ ^{1,0 1,1} Molybdenum(V) chloride (ing.).