Molibdenit

Molibdenit – MoS2 — heksaqonal sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən.

Molibdenit
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya Mineral
Formul
(təkrarlanan vahid)		 MoS₂
Strunz təsnifatı II/D.25[1]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Növ müxtəliflikləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

İordizit – dəmirli molibdenit.

Xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəng – mavi çalarlı qurğuşunu-boz; Mineralın cizgisinin rəngi – parlaq mavi çalarlı boz; Parıltı – metal; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 4,6-5; Sərtlik – 1; Nazik vərəqləri əyilgəndir, lakin elastik deyil; əllə toxunduqda yağlıdır; Ayrılma – {0001} üzrə tam mükəmməl; Başqa xassələr – zəif elektrikkeçiriciliyi qızdırıldıqda artır; elektrikkeçiriciliyi pinakoid üzrə c oxuna nisbətən 103 dəfə çoxdur; Morfologiya – kristallar: heksaqonal-lövhəvari, qısaprizmatik, çəlləkvari; İkiləşmə: nadir hallarda {0001} üzrə; Mineral aqreqatları: vərəqvarı, pulcuqlu, sıx, bəzən toz şəkilli ( iordizit ) kütlələr, püruzlar.

Mənşəyi və yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tipik yüksək - və ortatemperaturlu hidrotermal mineraldır, turş püskürmə süxurlarla əlaqədardır. Ən böyük yığınları mis-porfir yataqlarında qeyd edilir. Bir sıra skarn tipli şeelit yataqlarında da geniş inkişaf etmişdir. Bəzən peqmatitlərdə, qreyzenlərdə və misli qumdaşlarında müşahidə edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: kvars, xalkopirit, bornit, volframit, şeelit, kassiterit, topaz, flüorit, apatit. Mineralın tapıldığı yerlər: Klaymaks (ABŞ); Sinovets, Krupka (Çexiya); Auerbax (Almaniya); Erdenet (Monqolustan); Qaraoba (Qazaxıstan); Tırnıauz (Rusiya); Qacaran (Ermənistan) və b. Azərbaycanda damar və porfir tipli bir sıra mis-molibden yataqları – Paraqaçay, Qapıcıq, Urumıs, Misdağ, Qoşqarçay, Teymuruçandağ və b. məlumdur.

Tətbiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Metallurgiyada yüksək keyfiyyətli polad növlərinin istehsalında geniş istifadə edilən molibdenin mühüm filizidir. Molibden habelə elektrotexnika, kimya və b. sənaye sahələrində tətbiq olunur. Molibdenitdən molibdenlə yanaşı renium da alınır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Ralph J., Nikischer T., Mineralogy H. I. o. Mindat.org (ing.): The Mineral and Locality Database. [Keswick, VA], Coulsdon, Surrey: 2000.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]