Muheyyiz ayini
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Müsəlmanların "Cahiliyyə dövrü" adlandırdıqları İslamdan əvvəlki dövrdə ərəblərin qız uşaqları üçün keçirdikləri yetkinliyə giriş ayini.
Darunnədvədə (Azərbaycanca: əsilzadələr məclisi) keçirilən bu ayində ilk dəfə aybaşı olan qızlar iştirak edərdi. Ayində iştirak edən qızlara öz yaşlarını hesablamaq və evlənmək icazəsi verilirdi. Bu ayinə qədər isə onlara öz yaşlarını hesablamaq qadağan idi.[1]
Ayinin icraçısı və iştirakçıları:
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ayinin içraçısı Qusayoğulları idi. Məlum olan ilk icraçı Qusayoğullarından Abdiddaradır.[2] Ayində ilk dəfə aybaşı olan qızlarla yanaşı yaşı 40-ı keçmiş Qureyşin başçıları da iştirak edirdi.
Ayin prosesi və mənası:
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yetkinlik çağına çatmış qızlara "dir" adlanan köynək geyindirilərdi. Bu köynəyin açıq buraxılan hissəsi çırılıb qıza geyindirilirdi. Daha sonra qız evinə aparılar və evində normal şəkildə geyindirilərdi.[3][4]
Ayinin mənası:
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bu qız artıq yetkindir və bu qızla evlənmək istəyən evlənə bilər. Bu mərasim isə hər kəsin önündə keçirildi.[5]
Ayinin təsirləri:
[redaktə | mənbəni redaktə et]Aişənin yetkin olduğu halda[6][7] "6 yaşında nişanlandım, 9 yaşında evləndim" deməsi bu ayinin (İslam ənənələrinə zidd olunduğu üçün qadağan edilsə də) və adətin İslamdan sonra da təsirinin davam etdiyini, qadınların aybaşı olduqdan sonra yaşlarını hesablamağa başladıqları və bunu davam etdirdiklərini sübut edir[8].
İstinadlar:
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Bigiyev, Musa Carullah. "Xatun".
- ↑ Əzraki, Əbu Vəlid. "Əhbaru Məkkə" (ərəbcə). 113–114.
- ↑ İbni, Hişam. "Sirət", cild I, (ərəbcə). 77–78.
- ↑ Bəlazuri, Əhməd ibn Yəhya. "Futuhul Buldan". 58.
- ↑ Hamidullah, Mohammad. Introduction to Islam. 42.
- ↑ İbni, Hişam. "Sirət", cild I, (ərəbcə). 271.
- ↑ İbni İshaq. "Sirə" (ərəbcə). 124.
- ↑ Biqiyev, Musa Carullah. "Xatun". 81.