Nəhcül Bəlağə

Nəhcül-Bəlağə (ərəb. نهج البلاغة‎) — On iki imam şiələrinin ən məşhur kitablarından biri. Kitab Əli ibn Əbu Talibin əmr, xütbə, məktub, vəsiyyət və kəlamlarından ibarətdir.

Nəhcül-Bəlağə
ərəb. نهج البلاغة
Kitabın azərbaycan dilinə olan tərcüməsinin 3-cü nəşrinin üz qabığı
Kitabın azərbaycan dilinə olan tərcüməsinin 3-cü nəşrinin üz qabığı
Janr İslam
Müəllif Seyid Rəzi
Orijinal dili Ərəbcə
Nəşr ili 1000
Vikimənbənin loqosu Nəhcül-bəlağə Vikimənbədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əsəri tərtib edən Seyid Rəzidir. Əsərin adının mənası nəhc yol, bəlağə isə gözəl söz deməkdir.

Əsər 3 babdan (bölmədən) ibarətdir:

  1. Əmr və xütbələr.
  2. Məktub və vəsiyyətlər.
  3. Hikmətli kəlamlar.

Seyid Rəzi əsərə Əlinin 239[1] və ya 240[2] xütbəsini, 79 məktubunu[3][4], 470[5] və ya 481[6] hikmətli kəlamını daxil etmişdir. Müəllif tərəfindən əsərdəki rəvayətlərin mənbələri və sənədləri qeyd edilməmişdir. Müəllif əsərdəki rəvayətləri müxtəlif ŞiəSünni mənbələrindən götürmüşdür.[7]

Hikmətli kəlamlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • "Şərhi-Nəhcül-bəlağə" - İbn Əbil Hədid Əbdülhəmid Mötəzili
  • İbn Meysəm Bəhrani
  • Seyid Əbülqasim Xoyi
  • Nəhcül-bəlağə şərhi və təfsiri" - Məhəmməd Tağı Cəfəri
  • Məhəmmət Tağı Şüştəri
  • Əbu Samin ibn Bəri Cahiz
  • Qazi Məhəmməd ibn Sələmə
  • İstinadi-Nəhcül-bəlağə - Əlixani Ərşi
  • Nəhcül-bəlağə tərcüməsi və şərhi" - Feyzül İslam  (fars.)
  • Şərhu-Nəhcül-bəlağə - əl-Kutbur-Ravəndi

Tərcümə və nəşri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitab Azərbaycan dilinə tərcümə edilib və bir neçə dəfə təkrar nəşr olunub :

  • Həzrəti Əmr Əli ibn Əbu Talib (ə), Nəhc'ül-bəlağə (Həzrət Əlinin xütbələri, vəsiyyətləri, əmrləri, hikmət və möcüzələri), tərc.: Teymur Kərimli, Hafiz Abıyev, Bakı, "Sabah", 1993, 400 səh. ISBN 5-86106-064-9
  • Seyyid Rəzi, Nəhcül-bəlağə, tərc.: Ağabala Mehdiyev, Dürdanə Cəfərli, Etibar Quliyev, Bakı, "Nurlar", 2006, ISBN 978-9952-403-25-7

Kitab Türk dilinə tərcümə olunub və bir neçə dəfə təkrar nəşr olunub :

  • Seyyid Razi, "Nehcül Belağa", çeviren: Abdülbaki Gölpınarlı, "Ensariyan", 463 sayfa. (bax Arxivləşdirilib 2013-03-19 at the Wayback Machine)
  • Seyyid Razi, "Nehcül Belağa", çeviren: Kadri Çelik, tahkik: Seyyid Ali Hüseyni Buhti, "Ferec", 624 sayfa. (bax)
  • Seyyid Razi, "Nehcül Belağa", "Asr", 512 sayfa.

Zəif olduğu iddia olunan rəvayətlər:

  1. Seyid Rəzi, Nəhcül Bəlağə, III hissə, sonuncu xütbə, tərcüməçi: Ağabala Mehdiyev, Dürdanə Cəfərli, Etibar Quliyev, Bakı, 2006
  2. Seyid Rəzi, Nəhcül Bəlağə, Mövlanə Əmirəlmöminin Əli ibn Əbu Talib əleyhissalamın xütbələri babı bax Arxivləşdirilib 2012-06-25 at the Wayback Machine  (ərəb.)
  3. Seyyid Rəzi, Nəhcül Bəlağə, Əmirəlmöminin əleyhissalamın məktubları babı bax Arxivləşdirilib 2012-05-10 at the Wayback Machine  (ərəb.)
  4. Seyyid Rəzi, Nəhcül Bəlağə, IV hissə, sonuncu məktub, tərcüməçi: Ağabala Mehdiyev, Dürdanə Cəfərli, Etibar Quliyev, Bakı, 2006
  5. Seyyid Rəzi, Nəhcül Bəlağə, Əmirəlmöminin əleyhissalamın seçilmiş hikmətləri babı bax Arxivləşdirilib 2018-08-31 at the Wayback Machine  (ərəb.)
  6. Seyyid Rəzi, Nəhcül Bəlağə, V hissə, 472 hikmət və 9 təfsirli hədis, tərcüməçi: Ağabala Mehdiyev, Dürdanə Cəfərli, Etibar Quliyev, Bakı, 2006
  7. Ustad Rza Əzizoğlu. ""Nəhcül bəlağə" kitabının sənədi varmı...?" (az.). ceferiler.com. 2013-01-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-15.
  8. əl-Vasiti, "Uyun'uI Məvaiz və'l-Hikəm"
  9. Əllamə Məclisi, "Biharul Ənvar", c. 2, səh. 300 və 423
  10. Zəməxşəri, "Rəbi'ul Əbrar", Bab-u Səma və'l Kəvakib
  11. əl-Kutbur Ravəndi, "Şərh-u Nəhcül Bəlağə"
  12. əl-Harrani, "Tuhəful Uqul"
  13. Əllamə Kuleyni, "əl-Kafi", c. 1, səh. 140
  14. Təbərsi, "əl-İhticac", c. 1, səh. 150
  15. Məhəmməd Təlhə Şafei, "Mətalibus-Suul"
  16. əl-Kadı Xudai, "Dəstur-u Məalimil-Hikəm", səh. 153
  17. Fəxri Razi, "Təfsir-il Kəbir", c. 1, səh. 164
  18. Əli ibn Məhəmməd ibn Şakiri əl-Vasiti, "əl-Hikmət vəl Məvaiz"
  19. Şeyx Müfid, "əl-İrşad", səh. 105-106
  20. Şeyx Səduq, "ət-Tovhid, səh. 24
  21. Şeyx Səduq, "Uyunul Əxbaril Rza"
  22. Şeyx Tusi, "Əmali", c. 1, səh. 22
  23. İmam Ali a.s hilafeti reddetti mi ? Arxivləşdirilib 2022-08-27 at the Wayback Machine  (türk.)
  24. İmam Ali a.s İran savaşlarında Ömer’e yardımcı oldu mu? Arxivləşdirilib 2016-04-05 at the Wayback Machine (türk.)
  25. imam Ali a.s Şamlıların (Muaviye ve askerlerinin) sövülmesini ve lanetlenmesini yasakladı mı? Arxivləşdirilib 2013-09-06 at the Wayback Machine  (türk.)
  26. İmam Ali a.s hilafetin şura ile olduğuna mı inanıyordu? Arxivləşdirilib 2016-04-07 at the Wayback Machine  (türk.)

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]