Navar xalqı — İordaniya, Suriya, Livan və Fələstində istifadə edilən bir neçə köçəri icma üçün ərəb terminidir. Alçaldıcı hesab edilən bu termin ərəblər tərəfindən bir neçə müxtəlif etnik qruplar üçün istifadə olunur. Onlar tarixən "qaraçılar" adlandırılıblar, əslində isə onlar özlüyündə qaraçı deyillər. Dom xalqı xüsusilə Navar kimi tanınır. Həm onlar, həm də qaraçılar Hindistandan gəlsələr də, iki kəskin fərqli etnik və mədəniyyətdən gəlmişdilər.[1] Bu sayca kiçik, geniş yayılmış insanlar Cənubi Asiyadan, xüsusən də Hindistandan bölgəyə köçüblər. Digər ölkələrdə olduğu kimi, onlar özlərini şərəfsiz, lakin ağıllı hesab edən əhalinin qalan hissəsindən uzaq durmağa meyillidirlər. Nəvarlar ənənəvi olaraq toy və şənliklərdə musiqili əyləncələr təqdim edirdilər. Navarlı qadınların bu cür fəaliyyətlərdə iştirakı gəlirli olsa da, eyni zamanda qrupun aşağı statusunu gücləndirir. Navar həm də festivallarda falçı, sehrbaz və heyvan təlimçisi kimi fəaliyyət göstərir. Bu gün Suriyada kənd yerlərində Navar düşərgələrinə hələ də rast gəlmək olar.[2][3][4]
| Navarlar |
|---|
Nəvar əsasən Suriya, Livan və Fələstində istifadə edilən bir neçə məskunlaşmış icma üçün ərəb terminidir.[5]
Suriyadakı Navar, hesablamalara görə 100.000–250.000 nəfər arasındadır. Böyük əksəriyyəti oturaqdır.
Fələstindəki Nəvarlar Qacarlar (qaraçılar) kimi də tanınırlar. Şərqi Qüdsdə kiçik bir icma Qüdsün Köhnə Şəhərində, Bab Huta məhəlləsində yaşayır.[6][7][8][9]
İordaniyanın Dom icması 2015-ci ildəki hesablamalara görə təxminən 70.000 nəfərdir.[10]
Yaxın Şərqdə Dom dili (Domari) Nəvari kimi tanınır. Domari türk, kürd və ərəb təsirini göstərir.