Parus cristatus
Adi kəkilli arıquşu (lat. Lophophanes cristatus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin arıquşları fəsiləsinin kəkilli arıquşu cinsinə aid heyvan növü.
| Adi kəkilli arıquşu | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Klad: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Adi kəkilli arıquşu |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Xarakterik morfoloji əlamətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Başında qar lələklərdən ibarət ucu sivri və ağ haşiyəli kəkili var. Dimdiyindən göz və qulaq lələklərinə qədər nazik qar zolaq uzanır. Erkək dişiyə nisbətən azca iridir [3][4][5][6].
Kateqoriyası və statusu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qismən çoxsaylıdır.
Yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Avropa və Asiyada yayılıb. Azərbaycanda isə Kiçik və Böyük Qafqaz dağlarının dağətəyi hissəsində və Talışda yayılıb[7][8][9][10].
Növdaxili müxtəlifliyi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Dünyada 5, Azərbaycanda isə 1 yarımnövü (P.с. cristatus Linn, 1758) yaşayır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yarpaqlı meşələrdə, xüsusilə, iynəyarparlı meşələrdə yaşayır. Oturaq quşdur. Ovetmə ərazisi 12000 m–dən çoxdur. Nəsil verdikdən sonra kiçik sürülər əmələ gətirir[11][12][13][14].
Qida spektri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əsasən entomofaqdır. Yemini ağaclardan, ot bitkilərinin üstündən, ağac qabığından əldə edir.
Təbii düşmənləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Məlum deyil.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]İldə 2 dəfə nəsil verir. I yuvaya aprel-mayda, II yuvaya isə iyunda rast gəlinir. Yuvanı ağac koğuşlarında qurur. Yuvada 4–7 yumurta olur. Kürtyatma 15–17 gün çəkir.
Növün fenologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Lələkdəyişməsi avqustun əvvəlindən axırınadək davam edir.
Ontogenezi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bir yaşında cinsi yetişkənliyə çatır. Fərdi inkişafı rüşeym, bala, yuvinal və yetkin formalardan ibarətdir. İnkişaf tipinə görə ətcəbaladır.
Reproduktivliyi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İldə 2 dəfə nəsil verir, 4-7 yumurta qoyur.
Xromosom göstəriciləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Məlum deyil.
Sayı və limit faktorları
[redaktə | mənbəni redaktə et]Limit faktoru kimi bu quşların yuvalama və yaşayış yerlərinin təbii fəlakətin və antropogen amillərin təsirlərinə məruz qalmasıdır.
Biosenozda rolu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çoxalma dövründə zərərli həşəratların tələf edilməsində xeyirlidir.
İnsan həyatında rolu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Elmi əhəmiyyətli kolleksiya obyektidir.
Qəbul olunmuş və qəbul edilməsi vacib mühafizə tədbirləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qoruq və yasaqlıq ərazilərində qorunur, Avropa mühafizə statusuna və Bern konvensiyasına daxildir.
Növün qeydiyyat göstəriciləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kolleksiyası elmi fondlarda saxlanılır. Muzeylərdə nümayiş etdirilir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
- ↑ D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.
- ↑ Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
- ↑ D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.
- ↑ Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
- ↑ D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.