Pişəvərdə terror aktı (2014)

Pişəvərdə terror aktı — 2014-cü il dekabrın 16-da Pişəvər şəhərində törədilmiş terror aktı[3]. Doqquz Taliban yaraqlısı Peşəvərdə hərbi məktəbə atəş açıb. Hücum nəticəsində əksəriyyəti 10–18 yaş arası məktəblilər[4][5][6][7][8][9] olan 145 nəfər həlak olub. Ən azı 114 nəfər güllə yarası və digər xəsarətlər alıb və xəstəxanaya yerləşdirilib. Bütün hücum edənlər binanın müdafiəsi və ya hücumu zamanı Pakistan hərbçiləri tərəfindən öldürülüb.

Pişəvərdə terror aktı
Ümumi məlumatlar
34°00′49″ şm. e. 71°32′10″ ş. u.
Tarix 16 dekabr 2014
Ölü sayı
Yaralı sayı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Pakistanda həyata keçirilən digər terror hücumları ilə müqayisədə, Pişəvərdəki məktəbə hücum ən çox qurbanı aldı[4]. Hücumun xarakteri və hücum üçün hədəfin seçilməsi mətbuatda Beslandakı terror aktı ilə paralelliklərə səbəb olub[10][11][12][13][14]

Hadisənin gedişatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hadisələrin baş verdiyi yerin xəritəsi (hücuma məruz qalan məktəb mərkəzdə, çəngəlin solunda yerləşir).

Çərşənbə axşamı, 16 dekabr 2014-cü il, yerli vaxtla saat 10:50-dən 11:00-a qədər, kamikadzelər də daxil olmaqla, doqquz silahlı Taliban qrupu "Daewoo Damas" markalı avtomobillə Peşəvər hərbi məktəbinin arxa qapısına qədər uşaq və yeniyetmələrə təlim keçiblər. 10–18 yaş arası, 1099 nəfər (hərbçilər daha sonra hücum zamanı binada 960 nəfərin olduğunu bildirdilər). Bütün terrorçular Pakistan silahlı qüvvələrinin geyimində və zirehli geyimdə olub və başqaları arasında şübhə doğurmayıb. Binanın içərisinə girən terrorçular hərbi mühafizə altında olan idman zalına daxil olaraq oradakı tələbələrə avtomat silahlardan fərq qoymadan atəş açıblar. Tələbələri qoruyan əsgərlər cavab atəşi açaraq bir terrorçunu vurmağa nail olsalar da, hamısı öldürülüb. Tələbələr və işçilər idman zalının yan çıxışlarından qaçmağa başlayıblar, lakin terrorçular birbaşa təhsil müəssisəsinin həyətinə baxan pəncərələrdən atəş açıblar. Qaçanların çoxu orada öldürüldü. General-mayor Asim Bayvanın sözlərinə görə:

"

Terrorçular nə girov götürmək, nə də hər hansı tələb irəli sürmək niyyətində deyildilər, sadəcə olaraq, mümkün qədər çoxlu gələcək hərbi qulluqçularımızı öldürmək istəyirdilər.

"

Saat 11:10 ilə 11:15 arasında məktəb Pakistan ordusunun bölmələri, Pakistan xüsusi təyinatlıları və polis zabitləri tərəfindən mühasirəyə alınıb. Onlar dərhal əsas və yan çıxışlar vasitəsilə binaya hücum etməyə başladılar[15]. Şiddətli atışma zamanı daha bir terrorçu öldürüldü, qalan yeddi nəfər isə binaya daha dərindən çəkilib barrikada qurmağı bacardı. Saat 11:20-də hərbçilər məktəbin inzibati binasında terrorçuların qarşısını kəsdiklərini bildirsələr də, şiddətli atışma səngiməyib. Bir neçə saat davam edən mühasirə zamanı snayperlərin məharətli hərəkətləri nəticəsində 3 terrorçu məhv edilib. Xüsusi təyinatlılar terrorçuların partlayıcıdan istifadə edərək qurduqları barrikadaları darmadağın etdikdən və partlayışla heyrətə saldıqdan sonra qalanların hamısı məhv edilib. Pakistan ordusunun məlumatına görə, sonuncu terrorçu yerli vaxtla saat 19:56-da məhv edilib. Bir saat sonra hərbçilər vəziyyətə tam nəzarət etdiklərini bildirdilər. Hücum zamanı iki xüsusi təyinatlı əsgər həlak olub, daha 7 əsgər isə yaralanıb. 145 girov da həlak olub, onlardan 96-sı 14 yaşdan kiçik idi.

Məsuliyyət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hücuma görə məsuliyyəti "Təhrik-i-Taliban-i-Pakistan" silahlı İslam təşkilatı öz üzərinə götürüb. BBC News-un Taliban nümayəndəsinə istinadən verdiyi məlumata görə, məktəbin ələ keçirilməsi Şimali Vəziristan və Xeybər Agentliyində yüzlərlə talibanın ölümü ilə nəticələnən hərbi əməliyyatlara cavab idi[16]. Pakistandakı Taliban qruplaşmasının lideri, Pişəvər şəhərində hərbi məktəbə hücumun təşkilatçısı adlandırılan Xəlifə Ömər Mənsur məktəblərə və digər mülki hədəflərə hücumları davam etdirəcəyini vəd edib.

Nəticələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dekabrın 17-də Pakistan hakimiyyəti terrorla bağlı cinayətlərdə təqsirli bilinən şəxslərə qarşı edam cəzasına qoyulan moratoriumun ləğvi barədə qərar qəbul edib.

2014-cü il dekabrın 19-da məlum olub ki, Pişəvərdə məktəbə hücumu təşkil etməkdə ittiham olunanların saxlandığı Pakistan həbsxanalarının nümayəndələri gələn həftə yaraqlıları asmağa hazırlaşır. Dekabrın 19-dan 22-dək məhkum edilmiş ən azı üç terrorçu edam edilib.

İslamçıların Peşəvərdə məktəbə hücumuna cavab olaraq Pakistan Hərbi Hava Qüvvələri Pakistan Təhrik-e-Taliban yaraqlılarına qarşı hava zərbələri endirib. Bu əməliyyat zamanı ən azı 59 Taliban yaraqlısı öldürülüb.

Pakistanın Hayber-Paxtunxva əyalətinin hakimiyyəti terror aktı zamanı həlak olan 134 məktəblinin xatirəsini əbədiləşdirmək qərarına gəlib. Hayber-Paxtunxvanın baş naziri Pərviz Xattakın sözlərinə görə, əyalətdəki əksər dövlət təhsil müəssisələri qurbanların adını daşıyacaq[17].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ http://edition.cnn.com/2014/12/16/world/asia/pakistan-peshawar-school-attack/.
  2. ↑ http://www.euronews.com/2014/12/16/pakistan-taliban-kill-over-100-in-peshawar-school-attack/.
  3. ↑ "Peshawar school hostage crisis updates". The Express Tribune. 2014-12-16. 2019-01-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-16.
  4. ↑ 1 2 "In Pakistan school attack, Taliban terrorists kill 145, mostly children". 2019-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-17.
  5. ↑ "141 people, mostly students killed by Taliban in Pakistan army school seizure". 2014-12-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-16.
  6. ↑ "26 killed as terrorists attack Peshawar school". Samaa News. 2014-12-16. 2014-12-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-16.
  7. ↑ "At least 84 children killed in Taliban school attack in Pakistan: official". Reuters. 2014-12-16. 2019-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-16.
  8. ↑ "Pakistan Taliban kill scores in Peshawar school massacre". BBC News. 2014-12-16. 2019-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-16.
  9. ↑ "Пакистан: при захвате школы убиты более 120 человек". 2015-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-16.
  10. ↑ Pravda.Ru. "Beslan in Pakistan". Pravda.Ru. Pravda.Ru. 2014-12-16. 2014-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-17.
  11. ↑ Editorial. "After Beslan, Peshawar". Pakistan Today, Editorial. Pakistan Today. 2014-12-17. 2019-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-17.
  12. ↑ TNN. "Beslan 2004: The other cowardly terror attack on kids". Times of India. Times of India. 2014-12-17. 2019-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-17.
  13. ↑ Press Trust of India. "Taliban attack in Pakistan a chilling reminder of Beslan school siege". Indian Express, 2014. Indian Express. 2014-12-17. 2019-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-17. Taliban attackers’ brazen assault on a school in Pakistan’s Peshawar city that claimed the lives of over 150 pupils today has brought back chilling memories of a similar bloodbath in Russia in 2004 when Chechen rebels stormed a school. Quoted by Indian Express
  14. ↑ Spencer, Richard. "The world's five worst terror attacks involving children". Telegraph,2014. Telegraph. 2014-12-17. 2019-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-17. The only parallels in modern history to today's Taliban attack on a Pakistan school were those by Islamist militant separatists on a Beslan school in North Ossetia.." Quoted by "Telegraph
  15. ↑ "No hostages: Terrorists wanted to inflict maximum casualties, says DG ISPR – The Express Tribune". 2014-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-17.
  16. ↑ Международная панорама. "Школы пакистанской провинции Хайбер-Пахтунхва назовут именами жертв теракта в Пешаваре". ТАС. 24 декабря, 6:57. 2014-12-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-24.
  17. ↑ "В результате атаки талибов на школу в Пакистане погибли более 80 детей". 2014-12-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-16.