Pike əməliyyatı

Pike əməliyyatıİkinci Dünya müharibəsinin ilk illərində Qafqazda neft hasilatı obyektlərini məhv etmək üçün təklif olunan ingilis-fransız strateji bombardman planı. Plan Britaniya Hərbi Hava Qüvvələrinin komandanı Con Slesor tərəfindən hazırlanmışdı.[2] Sovet İttifaqına qarşı ingilis hərbi planlaması, İkinci Dünya müharibəsinin ilk iki ilində (1939–1941), ingilislər və fransızlar alman–sovet ticarət müqaviləsi və Molotov-Ribbentrop paktının Stalini Hitler və Nasist Almaniyası ilə ortaq etdiyi qənaətinə gəldikdə həyata keçirilməyə başlandı.[3] Plan Sovet iqtisadiyyatının dağıdılmasına nail olmaq və Almaniyanı Sovet resurslarından məhrum etmək üçün sovet neft sənayesinin məhv etməyi nəzərdə tuturdu.

Pike əməliyyatı
İkinci Dünya müharibəsi
Bakıda neft emalı zavodu, 1912-ci il. Fransa diplomatı Rene Massiqli Parisə verdiyi hesabatda qeyd edib ki, ABŞ neft mühəndislərinin verdikləri məlumata görə "neft yataqlarının istismarı nəticəsində torpaq neftlə o qədər doyub ki, yanğın dərhal bütün qonşu ərazilərə yayıla bilər. Onun söndürülməsinə aylar, işin yenidən bərpa olunmasına isə illər lazım olacaq".[1]
Bakıda neft emalı zavodu, 1912-ci il. Fransa diplomatı Rene Massiqli Parisə verdiyi hesabatda qeyd edib ki, ABŞ neft mühəndislərinin verdikləri məlumata görə "neft yataqlarının istismarı nəticəsində torpaq neftlə o qədər doyub ki, yanğın dərhal bütün qonşu ərazilərə yayıla bilər. Onun söndürülməsinə aylar, işin yenidən bərpa olunmasına isə illər lazım olacaq".[1]
Tarix 1930-cu illərin sonu və ya 1940-cı illərin əvvəllərinə planlaşdırılmışdı
Yeri Sovet İttifaqı və Skandinaviya
Münaqişə tərəfləri

 Böyük Britaniya
 Fransa
 Finlandiya

 SSRİ
 Üçüncü Reyx

Molotov-Ribbentrop paktı bağlandıqdan sonra İngiltərə və Fransa SSRİ-nin almanlara neft satmasından narahat olmağa başladılar.[4] Planlaşdırma 1939-cu ilin sentyabrında Sovet qoşunlarının Polşaya hücumundan dərhal sonra başladı və Stalin 1939-cu ilin noyabrında Finlandiyaya qarşı Qış müharibəsinə başladıqdan sonra genişləndi. Plana Şimali Norveç və İsveçin ələ keçirilməsi və Baltik dənizində Sovet qoşunları və dəniz qüvvələri ilə qarşıdurma aparmaq üçün Finlandiyaya irəliləmə daxil edilmişdi.

  1. Osborn, 2000. səh. 108
  2. Osborn, 2000. səh. 1–326
  3. Neilson, 2001. səh. 197–208
  4. Agayev, Vagif; Akhundov, Fuad; Aliyev, Fikrat T.; Agarunov, Mikhail. "World War II and Azerbaijan". Summer (3.2). Azerbaijan International. 1995. 5 August 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 September 2010.

Xarici istinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]