Poqonya (belar. Паго́ня, pol. Pogoń, lit. Vytís, Vitis) — Böyük Litva knyazlığının, eləcə də XIV əsrin sonlarından sülalənin süqutuna qədər Gediminlər sülaləsinin gerbi. Gerb həmçinin, 1918–1940-cı illər arasında Litvanın, 1918-ci ildə Belarus Xalq Demokratik Respublikasının və 1991–1995-ci illər arasında Belarus Respublikasının rəsmi gerbi olmuşdur. Poqonya hal-hazırda Litvanın dövlət gerbidir
Poqonya | |
---|---|
Detallar | |
Təsis edilib | XIV əsr |
İlk variantı |
Böyük Litva knyazlığı |
Digər variantlar | |
İstifadə |
Litva Respublikası Belarus Respublikası (1991–1995) Belarus Xalq Respublikası (1918) |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
14 may 2017 tarixində Poqonya Belarusun mədəni irsi elan edilmişdir.
Böyük Litva knyazlığında 1366-cı ildən Belarus Xalq Respublikasında 1919-cu ilə qədər Poqonya adlanan qırmızı zəmin üzərində ağ atlı əsgər fiquru, Belarus torpaqlarında suverenlik quran müxtəlif dövlətlərdə rəsmi dövlət gerbi olaraq istifadə edilmişdir. Gerb, Böyük Litva knyazlığı 1795-ci ildə Rusiya imperiyası tərəfindən ihlaq edildikdən sonra da qismən olaraq istifadə edilməyə dəvam edildi.[1] Əslən "Vytis" adında bir Litva rəmzi olan fiqur, böyük knyazlıq dövründə belaruslar tərəfindən öz slavyan rəmzləri olaraq da qəbul edildi.[2] Belarus milliyətçiləri, Böyük Litva knyazlığındakı elitlərin böyük seqmentinin belaruslardan ibarət olduğu, bu səbəblə də gerbin belaruslara aid olduğu tezisini irəli sürmüşdür. Bu tezisə dayaq olaraq Böyük Litva knyazlığında Belarus dilində yazılmış qanunlar göstərilmişdir.[3] 1916-cı ildə Maksim Baqdanoviç "Paqonya" adlı milliyətçi şeirində Belarusun müstəqilliyinini qorumuşdur.[4] Bu görüş istiqamətində 1918-ci ildə qurulan qısa ömürlü Belarus Xalq Respublikası da bu gerbdən istifadə etmişdir.[5]
Lutiç slavyanlarının şahzadəsi I Boquslavın möhürü, 1170
Bodrichi slavyanlarının həmkarı Nikolayın möhürü, 1189
Kazimirin Opollu I möhürü, 1226
Alexander Nevskinin möhürü. 1236-cı ildən sonra
Polotsk knyazı Nərimunt Gediminoviçin möhürü, 1330
Pskov knyazı Aleksandr Mixayloviçin möhürü, 1331
1588-ci il Konstitusiyasından gerb
Knyazlığın döyüş bayrağı. 1792
Rusiya imperiyasının gerbində. 1882
Belarus Xalq Respublikası dövrünün gerbinin təsviri. 1918
Belarus Xalq Respublikası dövrünün poçt markası. 1919
1991-1995-ci illərdə Belarusiya gerbi
1991-ci ildən Litva Respublikasının gerbi