Litva

Litva (lit. Lietuva) köhnə Azərbaycandilli mənbələrdə Litfa[8] və ya Litvaniya, rəsmi adı Litva Respublikası (lit. Lietuvos Respublika) — Avropada, Baltik dənizinin şərq sahilində dövlət. Şimalda Latviya, cənub-şərqdə Belarus, cənub-qərbdə Polşa və Rusiyanın Kalininqrad bölgəsiylə həmsərhəddir. 2004-cü ildən NATO-nun və Avropa İttifaqının üzvüdür.

Litva
Lietuvos Respublika
Bayraq Gerb[d]
Bayraq Gerb[d]
Vienybė težydi
Himn: 
Tautiška giesmė
(azərb. "Milli Himn"‎)
Tarixi
 • Müstəqilliyin elanı 16 fevral 1918
 • 1-ci Sovet işğalı 15 iyun 1940
 • 2-ci Sovet işğalı 1944
 • Müstəqilliyin bərpası 11 mart 1990
 • Aİ-yə qəbul 1 may 2004
Rəsmi dilləri
Paytaxt Vilnüs-546min sakin ( 2009-cu il)
İdarəetmə forması Unitar yarı prezident respublikası
Prezident Qitanas Nauseda [12.VII.2012 ~]
Baş Nazir İnqrida Şimonite [25.XI.2020 ~]
Sahəsi Dünyada 123-cü
 • Ümumi 65300 km²
 • Su sahəsi (%) 1,35
Əhalisi
 • Əhali 2 980 min[1] nəfər (138-ci)
 • Siyahıyaalma (2011) 3 053 804[2] nəf.
 • Sıxlıq 53 nəf./km² (120-ci)
 • Ümumi 66.414.994.992 $[4], 70.334.299.008 $[4]
ÜDM (AQP)
 • Ümumi 67,4 milliard dollar  (86-cı)
 • Adambaşına 22 600 dollar  (65-ci)
ÜDM (nominal)
 • Ümumi (2008) 47 304 milyon dollar
 • Adambaşına 14 086 dollar
İİİ (2008) 0.869
Valyuta avro[5][6]
İnternet domeni .lt
ISO kodu LT
BOK kodu LTU
Telefon kodu +370
Saat qurşaqları
Nəqliyyatın yönü sağ[d][7]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Xəritə
Litva

Tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Litva tarixi
" Tarixdə bir hadisə o birisinin ardınca gəlir, bir yerdə onlar bütöv bir zəncir təşkil edirlər. Keçmişin səhvləri gələcək nəsillərə təsir edir. Əgər dövlət müstəqilliyini itirirsə, sonralar o ya bərpa olunur, ya da birdəfəlik dünya xəritəsindən silinir, xalq isə məhv olur. "

Bunu Litvanın İntibah dövrünün tətqiqatçılarından biri, fəlsəfə doktoru, professor Bronislav Qenzelis belə təsdiq edir.

Baltik kəhrəbası bir vaxtlar qiymətli ticarət resursu idi. Müasir Litva bölgəsindən Kəhrəba Yolu ilə Roma İmperiyasına və Misirə daşınırdı.

Seymdəki əsas siyasi partiyalar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Vətən Birliyi - Litva Xristian Demokratları
  2. Liberallar Hərəkatı
  3. Litva Kəndlilər və Yaşıllar İttifaqı
  4. Litva Sosial Demokrat Partiyası
  5. "Litva Uğrunda" Demokratlar İttifaqı
  6. Azadlıq Partiyası
  7. Litva Regionlar Partiyası
  8. Litvada polyakların seçki aksiyası – Xristian Ailələr Alyansı

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Litva əhalisi

1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Litva əhalisi 3199,8 min nəfər idi.[9] Onlardan 2142,8 min nəfəri şəhərlərdə, 1057 min nəfəri isə kəndlərdə yaşayırdı.[9] 1 mart 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən isə ölkə əhalisi 2 milyon 939 min 431 nəfər təşkil edir.[1]

Din

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2011-ci ilin senzi göstərmiş ki, əhalinin 77,2%-i Roma katolikləridir.[10]

Ərazi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ümumi ərazisi 65,300 km² olan Litva inzibati cəhətdən 6 dairə, 44 rayona bölünür.

Şəhərlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tanınmış idmançılar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Lietuvos Statistikos Departamentas: Gyventojų skaičius . Požymiai: statistiniai rodikliai ir mėnuo Arxivləşdirilib 2012-09-08 at the Wayback Machine
  2. ↑ Lietuvos Statistikos Departamentas: İšankstiniai 2011 metų gyventojų surašymo rezultatai pagal apskritis ir savivaldybes Arxivləşdirilib 2011-12-15 at the Wayback Machine
  3. ↑ 14 // Constitution of Lithuania.
  4. ↑ 1 2 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. Dünya Bankı.
  5. ↑ https://lietuva.lt/en/about_lithuania/quick_facts.
  6. ↑ https://www.bbc.com/news/world-europe-17536867.
  7. ↑ http://chartsbin.com/view/edr.
  8. ↑ [1] Arxivləşdirilib 2022-03-21 at the Wayback Machine Azərbaycan ədəbiyyatı (F. Köçərli, I cild)/Abbasqulu ağa Bakıxanov "Qüdsi" təxəllüs. (2016, avqust 22). Vikimənbə, "Bütün Qafqaz sərhəddini, Don nəhrinin səvahilini, Malorossiya, Velikorusiya, Liflyandiya, Litfa, Lehistan ölkələrini səyahət etdim. Buralarda həm dövlət başında məqam və mənsəb sahibi olan kəslər ilə və həm elm və mərifət sahibləri ilə tanışlıq və dostluq etməklə bəxtiyar olmuşam."
  9. ↑ 1 2 Lietuvos Statistikos Departamentas: Lietuva skaičiais 2012 [ölü keçid]
  10. ↑ Department of Statistics to the Government of the Republic of Lithuania. "GYVENTOJAI PAGAL TAUTYBĘ, GIMTĄJĄ KALBĄ IR TIKYBĄ" (PDF). 2019-08-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-12-18.. 15 March 2013.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]
 Litva ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.