Priodontes maximus
Nəhəng zirehli (lat. Priodontes maximus) — məməlilər sinfinə, zirehlilər fəsiləsinə daxil olan növ[3]. Fəsilənin ən iri nümayəndəsidir. Bu növ nəsli kəsilməyə həssas hesab olunur.
| Nəhəng zirehli | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Nəhəng zirehli |
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
||||||||||||
| ||||||||||||
Təsvir
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bədən uzunluğu 75 ilə 100 sm, çəkisi 18 ilə 32 kq arasındadır (qapalı vəziyyətdə 60 kq-a qədər). Nəhəng zirehli hazırda yayılmış ən böyük zirehlidir. Onların zirehi yüksək dərəcədə hərəkətlidir və çoxsaylı seqmentlərə bölünür. Uzunluğu 50 sm-ə qədər olan quyruq beşbucaqlı pulcuqlarla örtülmüşdür. Canlının zirehi qəhvəyi bir rəngə malikdir, qarnı isə nisbətən açıq rəngdədir. Boruya bənzər ağzında 100-ə qədər diş vardır. Onlar quru məməlilərdə ən çox diş sayı olan canlıdır. Ön ayaqlarda, xüsusən də üçüncü barmaqdakı iri dırnaqlar 20 sm uzunluğa çatır və heyvanlar aləmindəki ən uzun dırnaqlardan biri sayılır.
Yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nəhəng zirehli daha çox Cənubi Amerikada yaşayır, Amazon ovalığından Venesuela cənubu , Paraqvay və Argentinanın şimalına qədərki ərazidə yayılırlar.
Həyat tərzi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nəhəng zirehlis açıq otlaqların yaxınlığında. nəmli cəngəlliklərdə yaşayır. Onlar tək bir həyat tərzi sürən gecə heyvanlarıdır. Yalnız cütləşmək üçün görüşürlər. Yaşayış sahəsi 0,5 ilə 3 km² arasında dəyişir. Gündüzlər böyük dırnaqları ilə qazılmış yuvalarda gizlənirlər. Qorumaq üçün və ya həşəratların yüksək ərazidəki mövqelərinə çatmaq üçün, arxa ayaqları üstünə qalxaraq özlərini quyruqları ilə yuxarıya qaldırırlar.
Qidalanma
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nəhəng zirehlilərin qida rasionuna daha çox termitlər və onların sürfələri daxildir. Yapışqan tüpürcəklə örtülmüş uzun, qurdabənzər dili ilə ovu tuturlar. Termit yuvasında dəlik açdıqdan sonra həşəratların əksəriyyətini yeyir və yuvalarını termitlərin tikililəri yerinə düzəldirlər. Bəzən qarışqa, hörümçək, qurd və leşlə də qidalanırlar.[4]
Çoxalma
[redaktə | mənbəni redaktə et]Təxminən dörd aylıq hamiləlikdən sonra dişi bir, nadir hallarda dünyaya iki bala gətirirlər. Körpəyə yalnız anaları baxır. Təxminən 4–6 həftəliyində bala ana südündən kəsilir və 6 aylığında müstəqil olur. 9 ilə 12 ay arasında cinsi yetkinliyə çatır. Nəhəng zirehlilərin ömrü 12 ilə 15 ildir.
Qoruma statusu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yetkin nəhəng zirehlilərin təbii düşmənləri jagquar və pumadır. Bu gün ən böyük təhlükə insanlardan gəlir. Heyvanlar bir tərəfdən ətinə görə, digər tərəfdən tarlalara basqınlara görə ovlanır, lakin basqınlar zamanı heyvanlar bitkiləri yemir, sadəcə ov axtarırlar. Növbəti amil yaşayış sahələrini əkin sahələrinə və otlaqlara çevirərək məhv etməkdir. BTTSMB nəhəng zirehlini həssas bir növ kimi göstərir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
- ↑ Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0
- ↑ "ДНК-анализ уравнял глиптодонтов с броненосцами". 2017-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-10.
- ↑ "Animais em Extinção". hábitos alimentares do Tatu Canastra (portuqal). sites.google.com. 2021-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-10.
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- "Priodontes maximus: Information". Animal Diversity Web.
- "Priodontes maximus". UNEP World Conservation Monitoring Centre. 2009-08-20 tarixində arxivləşdirilib.
- "Genus Priodontes". MSU.edu. 2013-11-12 tarixində arxivləşdirilib.
- Giant Armadillo Project: Habitat Use and Activity
- Hotel Armadillo — PBS Nature video of burrow, adults and baby