Prunella vulgaris subsp. hispida

Adi boğazotu (lat. Prunella vulgaris)[2] – boğazotu cinsinə aid bitki növü.[3]

Adi boğazotu
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptophyta
Klad:
Embryophytes
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Eudicots
Klad:
Core eudicots
Klad:
Superasterids
Klad:
Asterids
Klad:
Lamiids
Dəstə:
Dalamazçiçəklilər
Fəsilə:
Dalamazkimilər
Yarımfəsilə:
Nepetoideae
Triba:
Mentheae
Cins:
Boğazotu
???:
Adi boğazotu
Beynəlxalq elmi adı

Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Prunella vulgaris subsp. asiatica (Nakai) H.Hara, Enum. Sperm. Jap. 1: 222 (1948). De China hasta las Islas Aleutianas.
  • Prunella asiatica Nakai, Bot. Mag. (Tokyo) 44: 19 (1930).
  • Prunella japonica Makino, Bot. Mag. (Tokyo) 28: 158 (1914).
  • Prunella vulgaris subsp. estremadurensis Franco, Nova Fl. Portugal 2: 567 (1984). De Portugal.
  • Prunella vulgaris subsp. hispida (Benth.) Hultén, Kongl. Svenska Vetensk. Acad. Handl., IV, 13: 366 (1971). Sur de India, Assam y centro sur de China.
  • Prunella hispida Benth. in Wall., Pl. Asiat. Rar. 1: 66 (1830).
  • Prunella cinerea Raf., New Fl. 2: 30 (1837).
  • Prunella stolonifera H.Lév. & Giraudias, Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 12: 286 (1913).
  • Prunella vulgaris subsp. lanceolata (W.P.C.Barton) Piper & Beattie, Fl. N.W. Coast: 311 (1915). De China y del norte y sur de América.
  • Prunella pennsylvanica var. lanceolata W.P.C.Barton, Fl. Philadelph. Prodr.: 64 (1815).
  • Prunella canadensis Mill., Gard. Dict. ed. 8: 4 (1768).
  • Prunella caroliniana Mill., Gard. Dict. ed. 8: 6 (1768).
  • Prunella parviflora Gilib., Fl. Lit. Inch. 1: 88 (1782), opus utique oppr.
  • Prunella laciniata Walter, Fl. Carol.: 163 (1788), nom. illeg.
  • Prunella vulgaris subsp. vulgaris De Macaronesia, Norte de África y Eurasia, se cultiva en todo el mundo.
  • Prunella officinalis Crantz, Stirp. Austr. Fasc., ed. 2, 4: 279 (1763).
  • Prunella novae-angliae Mill., Gard. Dict. ed. 8: 7 (1768).
  • Prunella latifolia Donn, Hortus Cantabrig., ed. 2: 80 (1800).
  • Prunella longifolia Pers., Syn. Pl. 2: 137 (1806).
  • Prunella ovata Pers., Syn. Pl. 2: 137 (1806).
  • Prunella parviflora Lej., Fl. Spa 1: 35 (1811).
  • Prunella pennsylvanica Bigelow, Fl. Boston.: 144 (1814).
  • Prunella pennsylvanica var. ovata W.P.C.Barton, Fl. Philadelph. Prodr.: 64 (1815).
  • Prunella aequinoctialis Kunth in F.W.H.von Humboldt, A.J.A.Bonpland & C.S.Kunth, Nov. Gen. Sp. 2: 323 (1818).
  • Prunella hirta Bernh. ex Steud., Nomencl. Bot. 1: 661 (1821).
  • Prunella incisa Link, Enum. Hort. Berol. Alt. 2: 121 (1822).
  • Prunella reptans Dumort., Fl. Belg.: 44 (1827).
  • Prunella surrecta Dumort., Fl. Belg.: 44 (1827).
  • Prunella australasica Moric. ex Buch.-Ham., Bull. Bot. (Geneva) 1: 162 (1830).
  • Prunella australis Sweet, Hort. Brit., ed. 2: 410 (1830).
  • Prunella fischeriana Buch.-Ham., Bull. Bot. (Geneva) 1: 164 (1830).
  • Prunella angustifolia Wender., Schriften Ges. Beförd. Gesammten Naturwiss. Marburg 2: 258 (1831).
  • Prunella dissecta Wender., Schriften Ges. Beförd. Gesammten Naturwiss. Marburg 2: 257 (1831).
  • Prunella hirsuta Wender., Schriften Ges. Beförd. Gesammten Naturwiss. Marburg 2: 257 (1831).
  • Prunella elongata Douglas ex Benth., Labiat. Gen. Spec.: 417 (1834).
  • Prunella cordata Raf., New Fl. 2: 31 (1837).
  • Prunella heterophyla Raf., New Fl. 2: 31 (1837).
  • Prunella mariquitensis Willd. ex Benth., Linnaea 11: 345 (1837).
  • Prunella microphylla Raf., New Fl. 2: 29 (1837).
  • Prunella obtusifolia Raf., New Fl. 2: 32 (1837).
  • Prunella petiolaris Raf., New Fl. 2: 30 (1837).
  • Prunella reticulata Raf., New Fl. 2: 31 (1837).
  • Prunella rosea Raf., New Fl. 2: 31 (1837).
  • Prunella sessilifolia Raf., New Fl. 2: 30 (1837).
  • Prunella caerulea Gueldenst. ex Ledeb., Fl. Ross. 3: 393 (1849).
  • Prunella purpurea Gueldenst. ex Ledeb., Fl. Ross. 3: 393 (1849).
  • Prunella browniana Penny ex G.Don in J.C.Loudon, Suppl. Hort. Brit. 1: 597 (1850).
  • Prunella alpina Schur, Verh. Mitth. Siebenbürg. Vereins Naturwiss. Hermannstadt 4: 59 (1853).
  • Prunella algeriensis Noë, Bull. Soc. Bot. France 2: 582 (1855).
  • Prunella pratensis Schur, Enum. Pl. Transsilv.: 543 (1866).
  • Prunella capitellata Beck, Ann. K. K. Naturhist. Hofmus. 2: 146 (1887).
  • Prunella scaberrima auct., Proc. Biol. Soc. Wash. 13: 206 (1900).
  • Prunella gracillicaulia A.P.Khokhr., Byull. Glavn. Bot. Sada 175: 54 (1997).[4]

Prunella vulgaris L.  

Hündürlüyü (3) 8-40 (60) sm, gövdəsi düzduran və yaxud əyilib qalxandır, çılpaq və ya nahamar tüklü, uzun sürünən kökümsovlu çoxillik ot bitkisidir.[5]

Yarpaq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yarpaqları saplaq üzərindədir, uzunluğu 2-6 sm, eni 1-3 sm-dir, yumurtaşəkilli və ya yumurtaşəkilli-uzunsov, adətən pazşəkilli olur, uc hissədə küt və ya sivritəhər, kənarları

tamkənarlı və ya seyrək dişlidir.[5]

Çiçək[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çiçək qrupu başcıq və ya sünbülşəkilli, yumurtaşəkilli və ya uzunsov olub, onun əsasında bir cüt oturaq yarpaq yerləşir. Çiçək qrupunda çiçək köbəsi yığılmışdır. Tac bənövşəyi,

bəzən isə ağ rəngdə olur, uzunluğu 8-12 mmdir, 1,5-2 dəfə kasacıqdan uzun və ya ondan az fərqlənir, tacın borucuğu düzdür.[5]

Meyvə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fındıqcalar yumurtaşəkilli və ya ellipsvari, hamar, parlaq, bayır tərəfi yastı və uzunluğu 2 mm-ə qədərdir.[5]

Çiçəkləməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

May[5]

Meyvə verməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İyun-Avqust[5]

Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycanın bütün rayonlarında, nadir halda Kür-Araz oval. Ovalıqdan subalp qurşağına qədər.

Yaşayış mühiti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Meşələrdə, meşə kənarənda və talalarda, kolluqlarda, çəmənlərdə, bağlarda, arxların kənarında, düyü əkilən sahələrdə, çınqıllı çayların kənarında, bulaqların yanında, yol kənarında rast gəlinir.[5]

Təsərrüfat əhəmiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yağlı bitki hesab olunur.[5]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 600.
  2. ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  3. ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
  4. ↑ "Prunella vulgaris subsp. vulgaris". 14 de bril de 2010.
  5. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Eldar Şükürov.İsmayıllı rayonu meşə bitkilərinin bələdçi kitabı,Bakı 2016
 İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.