Qələbə körpüsü (İrəvan)

Qələbə körpüsü (erm. Հաղթանակի կամուրջ) - Ermənistanın paytaxtı İrəvan şəhərində, Zəngi çayı üzərindəki yol körpüsü. İrəvanın mərkəzini Malatya-Sebastia rayonu və Zvartnots və Üçkilsə hava limanları ilə birləşdirir. Körpü İkinci Dünya müharibəsində SSRİ-nin Nasist Almaniyası üzərindəki qələbəsini anmaq üçün qələbə körpüsü olaraq adlandırılır.

Qələbə körpüsü
erm. Հաղթանակի կամուրջ
40°10′12″ şm. e. 44°30′00″ ş. u.
Keçid maşın üçün
Yeri İrəvan, Kentron[d]
Üslubu Aşırımlı körpü
Material dəmir-beton
Uzunluğu 200 metr
Eni 25 metr
Hündürlüyü 34
Açılışı 1945
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Yerləşməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Zəngi çayının sağ sahildəki Admiral Isakov prospektini soldakı Mesrop Maştots prospekti ilə birləşdirir. Körpünün sağ sahilində İrəvan Konyak Zavodunu, sol sahilində isə İrəvan Şərab Kombinatının binası var. Bura şəhərin cənub və cənub-qərb kənarından İrəvanın mərkəzinə gələ biləcəyiniz Zəngi dərəsi üzərindəki bir neçə körpüdən biridir. Hava limanından şəhərin mərkəzi hissəsinə daxil olarkən bu körpünü dərin bir dərənin üzərindən keçərkən görməyə bilməzsiniz. Lakin bu mühəndis quruluşunun əsas cəlbediciliyi onun əks tərəflərində yerləşən iki ən məşhur içki fabrikinin "Ararat" və "Noy" un olmasıdır.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Layihənin müəllifləri mühəndis S.Hovnanyan, memarlar A. Mamidcanyan və A. Asatryan[1][2].

Körpünün inşasına 1941-ci ildə başlanılmışdır. Alman hərbi əsirləri tikintidə iştirak etdilər[3]. Körpünün açılışı 25 noyabr 1945-də baş verir. Ermənistanda İkinci Dünya müharibəsi tarixində inşa edilən ən böyük mühəndis tikintisi olur.

Konstruksiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Körpü yeddi aralı tağlı beton dirəkdən ibarətdir. Üç mərkəzi aşırım çay kənarını bağlayır. Mərkəzi aralıqların yerüstü quruluşu tonozlarla tamamlanan eninə divarlar sistemi şəklində hazırlanır. Genişlikdə tağ quruluş olaraq üç müstəqil elementə bölünür. Səthi bvazaltdan hazırlanmışdır. Körpünün uzunluğu 200 m, eni 25 m, çay səviyyəsindən hündürlüyü 34 m-dir.

Körpü nəqliyyat vasitələrinin və piyadaların hərəkəti üçün nəzərdə tutulub. Yolun hərəkət hissəsi nəqliyyat üçün 8 zolaqdan ibarətdir. Məhəccərlər dayaqlarda daş parapet ilə tamamlanan bədii tökmə çuqundur (memarlar: S. Safaryan, G. Ağababyan, heykəltaraş A. Sarkisyan). Sütunların üstündə fənərlərlə taclanmış daş sütunlar vardır (heykəltaraş Ara Sarkisyan).

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Григорян А. Г., Степанян Н. С. Ереван. Гарни. Гегард. Эчмиадзин. Аштарак. — М.: Искусство, 1985. — С. 50. — 207 с.
  2. ↑ Акопян Т. Х. Очерк истории Еревана. — Ер.: Изд-во Ереван. ун-та, 1977. — С. 378. — 490 с.
  3. ↑ Микаэлян К. Тыл как образ жизни / Карэн Микаэлян // Новое время. – 2015. – 9 мая. – С. 8.